Arşiv tarihçesi

summaryrefslogtreecommitdiff
path: root/1
diff options
context:
space:
mode:
authorKara <kara@edu.wll.im>2025-01-06 15:05:34 +0000
committerKara <kara@edu.wll.im>2025-01-06 15:05:34 +0000
commit99f825f82afedbd0005d91e02723e7dd359d5707 (patch)
tree15e076f2b91e6166301c7fcc4c4bbd720dcacf9a /1
parent2e2ab5ff1f10ea791d37d33eb6dde0314ed203d5 (diff)
HTML: /library/1934-ten-2012-ye-asturias-madencileri-onlar-isciydiler-devrimciydiler-ve-anarsisttiler #188
* 2025-01-06T15:02:50 metin eklendi -- kara
Diffstat (limited to '1')
-rw-r--r--1/1t/1934-ten-2012-ye-asturias-madencileri-onlar-isciydiler-devrimciydiler-ve-anarsisttiler.muse66
1 files changed, 66 insertions, 0 deletions
diff --git a/1/1t/1934-ten-2012-ye-asturias-madencileri-onlar-isciydiler-devrimciydiler-ve-anarsisttiler.muse b/1/1t/1934-ten-2012-ye-asturias-madencileri-onlar-isciydiler-devrimciydiler-ve-anarsisttiler.muse
new file mode 100644
index 0000000..273cab8
--- /dev/null
+++ b/1/1t/1934-ten-2012-ye-asturias-madencileri-onlar-isciydiler-devrimciydiler-ve-anarsisttiler.muse
@@ -0,0 +1,66 @@
+<pre>
+#title 1934&rsquo;ten 2012&rsquo;ye Asturias Madencileri: &ldquo;Onlar iş&ccedil;iydiler, devrimciydiler ve anarşisttiler&rdquo;
+#author Furkan &Ccedil;elik
+#SORTtopics iş&ccedil;i m&uuml;cadelesi, iş&ccedil;i
+#date 22.10.2012
+#source 03.05.2020 tarihinde şuradan alındı: [[https://meydan.org/2012/10/22/1934ten-2012ye-asturias-madencileri-onlar-isciydiler-devrimciydiler-ve-anarsisttiler/][meydan.org]] [[https://tr.anarchistlibraries.net/library/furkan-celik-onlar-isciydiler-devrimciydiler-ve-anarsisttiler]]
+#lang tr
+#pubdate 2020-05-03T20:58:39
+
+
+Birinci Enternasyonal&rsquo;in anti-otoriter İspanya kanadıyla anarşizm, İspanya topraklarında dillenmeye başlamıştı. Eşek &uuml;zerinde gezenler olarak bilinen gezgin anarşistler, İberya Yarım Adası&rsquo;nı k&ouml;y k&ouml;y dolaşıp Bakunin&rsquo;in Enternasyonal&rsquo;de ortaya &ccedil;ıkarttığı &ldquo;devletsiz &ouml;zg&uuml;r toplum&rdquo; fikirlerini iş&ccedil;i ve k&ouml;yl&uuml;lerle paylaşmışlardı.
+
+İspanya&rsquo;da sınıf hareketleri, 1920&rsquo;li yıllarda y&uuml;kselişe ge&ccedil;mişti. İspanya Devrimi&rsquo;nin temelleri bu yıllardaki fabrika grevleriyle atılmaya başlanmıştı. 1920&rsquo;den 1930&rsquo;a kadar iş&ccedil;i sınıfının sayısı, iki kat artarak iki bu&ccedil;uk milyona ulaşmıştı. Aynı doğrultuda, İspanya burjuvazisi de tarım topraklarının %90&rsquo;ına sahip olmuştu. Ezilen sınıfın y&uuml;kselen kavgasıyla 1934 Asturias Ayaklanması&rsquo;nda, Asturias madencileri ellerindeki silahlar bittiğinde maden ocaklarındaki dinamitleriyle ortaya koydukları direniş, 2012&rsquo;ye kadar uzanan bir gelenek oluşturacaktı.
+
+İspanya&rsquo;da sağ milliyet&ccedil;i partiler, monarşinin ve kilisenin desteğiyle gittik&ccedil;e g&uuml;&ccedil;leniyordu. Servetlerini arttırmak isteyen kilise ve monarşi, topladıkları vergilerle iş&ccedil;i ve k&ouml;yl&uuml;lerin &ouml;fkelerini &uuml;zerlerine topluyorlardı.
+
+1933&rsquo;te yapılan se&ccedil;imlerle parlamentoda &ccedil;ok y&uuml;ksek bir oy alan CEDA(İspanya &Ouml;zerk Sağ Konfederasyonu) tek başına h&uuml;k&uuml;mete ge&ccedil;me şansı yakalamıştı. CEDA h&uuml;k&uuml;mete gelmeden, parlamentoda iş&ccedil;ilerin &uuml;cretlerinin d&uuml;ş&uuml;r&uuml;lmesi yasayla onaylanırken, h&uuml;k&uuml;meti destekleyerek İspanya, zenginlerinin ve kilisenin yanında olduğunu a&ccedil;ık&ccedil;a ortaya koymuştu.
+
+CEDA&rsquo;nın h&uuml;k&uuml;mete tek başına ge&ccedil;mesi &uuml;zerine UGT(Genel İş&ccedil;i Birliği Sendikası), İspanya genelinde genel grev &ccedil;ağrısında bulundu. Genel grev i&ccedil;in Alianza Obrera(İş&ccedil;i İttifakı) birliği oluşturuldu. PSOE&rsquo;nin(İspanyol Sosyalist İş&ccedil;i Partisi) de i&ccedil;inde bulunduğu bu ittifakın amacı, toplumsal bir devrimden &ccedil;ok uzakta durmaktaydı. Sadece h&uuml;k&uuml;mete ge&ccedil;ecek olan CEDA&rsquo;yı engelleyerek, h&uuml;k&uuml;metin cumhuriyet&ccedil;i saflardan oluşmasını istiyordu. UGT kendisinin kontrol&uuml;nde olmayan b&ouml;lgelerdeki direnişlere hi&ccedil;bir şekilde destek olmama tavrını devamlı s&uuml;rd&uuml;rd&uuml;. Alianza Obrera Birliği, UGT&rsquo;nin zayıf olduğu b&ouml;lgelerdeki iş&ccedil;i hareketlerini kontrol etmek i&ccedil;in oluşturulmuştu. Bu kontrol mekanizmasıyla UGT, toplumsal ve ekonomik bir sınıf kavgası vermeyecek, demokratik &lsquo;&ouml;zg&uuml;rl&uuml;k&rsquo; rejimi cumhuriyet fikri i&ccedil;in m&uuml;cadele edecekti.
+
+Anarşist bir sendika olan CNT (Ulusal Emek Konfederasyonu), toplumsal devrimden uzak olan Alianza Obrera&rsquo;ya katılmasa da Asturias Ayaklanması&rsquo;nda en &ouml;n saflarda savaşacaktı. UGT genel grev kararı aldıktan sonra, bunu h&uuml;k&uuml;mete bildirerek grevi yasallaştırması i&ccedil;in h&uuml;k&uuml;mete bir g&uuml;n s&uuml;re verdi. UGT&rsquo;nin Parlamento&rsquo;yla yakın temas halinde olan tutumu belki de Asturias başarısızlığının temel nedeni olacaktı. Genel grevi bir g&uuml;n &ouml;nceden haber alan h&uuml;k&uuml;met t&uuml;m grev &ouml;nc&uuml;lerini bir g&uuml;n &ouml;ncesinden tutukladı. Ordu Barcelona&rsquo;da g&uuml;&ccedil;l&uuml; olan CNT&rsquo;nin binalarına baskınlar yaptı. Asturias grevi CNT ve UGT&rsquo;nin fikir &ccedil;atışmalarına rağmen başlamıştı. 4 Ekim akşamı Asturias madencileri &ouml;zerk b&ouml;lgenin başkenti Oviedo&rsquo;ya doğru y&uuml;r&uuml;y&uuml;şe ge&ccedil;mişlerdi. Milliyet&ccedil;i İspanya Ordusu, birlikler halinde gelen madencilere silahlarıyla saldırdı. Madenciler ellerindeki az sayıdaki silahla Aller ve Nalon nehirleri etrafındaki b&uuml;t&uuml;n sivil ve askeri muhafızların binalarını ablukaya alıp ele ge&ccedil;irmişlerdi. Bu hezimet sonrasında ertesi g&uuml;n İspanyol milliyet&ccedil;ilerinin paramiliter yapılanması &ldquo;silahlı escamotlar&rdquo;, merkezlerdeki CNT binalarına saldırılar d&uuml;zenlemeye başlamışlardı.
+
+Asturias ayaklanması hızlı b&uuml;y&uuml;m&uuml;şt&uuml;. &Ouml;zellikle La Felguera&rsquo;da madenciler, İspanya Ordusu&rsquo;yla &ccedil;etin bir savaş veriyordu. CNT bu sırada da ele ge&ccedil;irdikleri kasabalarda halk meclisleri ve devrim komiteleri oluşturuyordu. G&uuml;nl&uuml;k yaşamsal ihtiya&ccedil;larını iş&ccedil;iler kendi oluşturdukları komitelerle karşılıyordu. Bir yandan savaş s&uuml;r&uuml;yor, bir yandan da devrim g&uuml;ndelik yaşamlara yayılıyordu.
+
+UGT ise yoğun olduğu b&ouml;lgelerde hiyerarşik komiteler kurarak kararlar alıyor ve kararları iş&ccedil;ilere dayatıyordu. UGT&rsquo;li sendika b&uuml;rokratları oluşturdukları komitelerdeanarşistleri dışlamaya &ccedil;alışırken UGT&rsquo;li iş&ccedil;iler anarşist iş&ccedil;ilerle b&uuml;y&uuml;k bir dayanışma halindeydiler.
+
+7 Ekim g&uuml;n&uuml; ordu g&uuml;&ccedil;l&uuml; bir donanma ile Aviles ve Gijon liman şehirlerine yaklaşıyordu. CNT&rsquo;li delegeler silah yardımı almak i&ccedil;in UGT&rsquo;nin g&uuml;&ccedil;l&uuml; olduğu Madrid&rsquo;e giderek silah depolarından silah istemişti. UGT Madrid&rsquo;te gizli bir devrim komitesi oluşturmuş ve bu komiteye CNT&rsquo;yi sokmamıştı. Komiteden silah isteyen CNT&rsquo;li delegelere de silah verilmemişti.
+
+Depolarca silahları olmasına rağmen hi&ccedil;bir şekilde Asturias&rsquo;lı anarşist madencilere silah g&ouml;rdermeyen UGT&rsquo;nin bu tutumu ileride korkun&ccedil; sonu&ccedil;lar doğuracaktı.
+
+Yetersiz sayıdaki silahla İspanya Ordusu&rsquo;na direnen anarşistler Aviles ve Gijon&rsquo;u kaybetmişlerdi. Ertesi g&uuml;n de 2 liman kasabası daha kaybedilecekti. Bu liman kasabalarının d&uuml;şmesi Asturias&rsquo;ın kaderini değiştirecekti. İspanya Ordusu Asturias&rsquo;a yaptığı askeri sevkiyatı gemilerle bu limanlardan yapacaktı.
+
+Asturias madencileri silah yetersizliğine rağmen g&ouml;rkemli bir direniş sergiliyorlardı. Maden ocaklarından kamulaştırdıkları dinamitleri kendi yaptıkları mancınıklarla atarak İspanyol Ordusu&rsquo;na karşılık veriyorlardı. Az sayıdaki silahında bir s&uuml;re sonra mermileri t&uuml;kenmiş ve Asturiaslı madencilerin ellerinde sadece dinamitleri kalmıştı. Bu dinamitleri arada metrelerin kaldığı &ccedil;atışmalarda faşistlerin &uuml;zerine yakın mesafeden elle atarak kendilerini savunuyorlardı.
+
+&lt;em&gt;&lt;strong&gt;CNT&lt;/strong&gt; &ndash; Ulusal Emek Konfederasyonu. İspanya&rsquo;da en &ccedil;ok &uuml;yesi bulunan sendikadır.&lt;/em&gt;
+
+&lt;em&gt;&lt;strong&gt;FAI&lt;/strong&gt; &ndash; İberya Anarşist Federasyonu.&lt;/em&gt;
+
+Asturias madencileri bu denli b&uuml;y&uuml;k bir direniş g&ouml;sterirken, sosyalist sendika UGT ılımlı ve reformist bir koalisyon oluşturarak h&uuml;k&uuml;mete gelme d&uuml;ş&uuml;ncesiyle hareket ediyordu. Genel grev direnişinin barış&ccedil;ıl olmasını istiyor, bu y&uuml;zden ellerinde bulunan depolar dolusu silahları İspanya Ordusu&rsquo;na karşı direnen Asturias madencilerine ulaştırmıyordu.
+
+&lt;em&gt;Asturias madencilerinin g&ouml;rkemli direnişinin ardından merkezlerde CNT&rsquo;ye b&uuml;y&uuml;k baskı uygulandı. CNT&rsquo;nin sendika b&uuml;roları kapatıldı, sendika delegeleri tutuklandı. Anarşist g&uuml;nl&uuml;k gazete Solidaridad Obrera&rsquo;nın &ccedil;ıkmasını engellemek i&ccedil;in gazete b&uuml;roları ve matbaaları askerler tarafından basıldı.&lt;/em&gt;
+
+CNT uğradığı baskılara karşı yayınladığı bildiride &ldquo;Bu kavgaya giriyoruz ve bu kavgayı kazanacağız. Kapanan sendika b&uuml;rolarımızı tekrar a&ccedil;acağız&rdquo; diyerek, faşist orduya meydan okuyordu.
+
+G&ouml;z&uuml; kara Asturias maden iş&ccedil;ileri ellerindeki az sayıda silahlarıyla 14 g&uuml;n boyunca İspanyol Ordusu&rsquo;na karşı direnmişti. Asturias Direnişi&rsquo;nde yaklaşık &uuml;&ccedil; bin maden iş&ccedil;isi Franco&rsquo;nun başında olduğu İspanya Ordusu tarafından &ouml;ld&uuml;r&uuml;lm&uuml;şt&uuml;. Otuz beş bine yakın kişi de tutsak d&uuml;şm&uuml;şt&uuml;.
+
+Asturias madencilerinin 1934 Ayaklanması&rsquo;yla oluşturduğu direniş geleneği Franco rejimin iktidar d&ouml;neminde de s&uuml;recekti.
+
+*** 1962-1963 Asturias madencileri
+
+Asturias madencilerinin 1934&rsquo;teki direnişleri, İspanya Devrimi&rsquo;ni alevlendirmişti. Faşist Franco&rsquo;nun ordusuyla iktidarı ele ge&ccedil;irmesinin ardından da madencilerin direniş geleneği s&uuml;rm&uuml;şt&uuml;. Asturias vadilerinden dağlara &ccedil;ıkan madenciler Maquis gerillarına katılarak madenlerde başlattıkları direniş &ouml;yk&uuml;s&uuml;n&uuml; dağlarda da s&uuml;rd&uuml;rm&uuml;şlerdi.
+
+Faşist rejimin, grevleri yasa dışı ilan etmesine rağmen 1962 yılının bahar aylarında Asturias&rsquo;da bir&ccedil;ok maden ocağında k&uuml;&ccedil;&uuml;k &ccedil;aplı grevler başlamıştı. İlk dalga grevler başarı g&ouml;stermiş ve 1963 yılında elli bin iş&ccedil;inin bir araya geldiği b&uuml;y&uuml;k bir grev &ouml;rg&uuml;tlenmişti. Grevlerin yasadışı ilan edilmesine rağmen Franco bu grevlerden korkmuş ve bu grevleri g&ouml;rmezden gelmişti. Basın da sans&uuml;r uygulayarak direnişi g&ouml;rmezden gelmeye &ccedil;alışmıştı. Maden iş&ccedil;ileri Franco&rsquo;nun sendikasını reddetmiş ve maden ocaklarında kendi temsilcilerini se&ccedil;ip gizli bir sendikal &ouml;rg&uuml;tlenme oluşturmuşlardı. Grevin giderek b&uuml;y&uuml;mesiyle, Franco, iş&ccedil;ilerin t&uuml;m taleplerini kabul ederek grevleri durdurmaya &ccedil;alışmıştı. Franco, talepleri kabul etmesine rağmen grevlerde &ouml;n plana &ccedil;ıkan anarşistleri tutuklamaya başlamış, hapishanelerde işkenceden ge&ccedil;irmişti. Bunun &uuml;zerine anarşistler faşistlerin binalarına bombalı saldırılar ger&ccedil;ekleştirmişlerdi. Beş bombalı saldırı sonrasında beş anarşist tutuklanmış ve iki anarşist boğularak idam(uygulanan idam y&ouml;ntemi &ldquo;garroted&rdquo;) edilmişti.
+
+1934 direnişiyle İspanya&rsquo;da gelenek oluşturan Asturias madencileri 62-63 grevleriyle de faşist rejimin dizlerini tekrar titretmişlerdi.
+
+*** 2012&rsquo;de de Gelenek S&uuml;r&uuml;yor
+
+2012 yılında ise Asturias madencileri geleneklerinden hi&ccedil;bir şekilde vazge&ccedil;mediklerini bir kez daha g&ouml;sterdiler. Yarım asırdan fazla s&uuml;ren direniş geleneklerini ister diktat&ouml;rl&uuml;k olsun ister demokrasi adı altında olsun t&uuml;m baskılara rağmen s&uuml;rd&uuml;rd&uuml;ler. 2012 yılında h&uuml;k&uuml;metin kemer sıkma politikalarıyla kapitalizmin krizinin iş&ccedil;ilere &ouml;detilmek istenmesi &uuml;zerine Asturias madencileri grev başlattılar. Yolları keserek bir dizi eylem ger&ccedil;ekleştirdiler. Franco rejimine karşı dinamitlerle savaştıkları gibi bu sefer de patronların kolluk kuvvetlerine karşı sokaklarda &ccedil;atıştılar. 1934 Direnişi&rsquo;nde dinamitleri mancınıklarla atarak efsanevi bir direniş g&ouml;steren madencilerin torunları da 2012&rsquo;de kendilerinin yaptıkları el yapımı havai fişek roketleriyle kolluk kuvvetlerine karşı direndiler. 2012 yılında Asturias madencilerinin sokaklara &ccedil;ıkması diğer sekt&ouml;rlerdeki iş&ccedil;ileri de tetikledi. Grevin sekizinci g&uuml;n&uuml;nde sekiz bin ulaşım iş&ccedil;isi aldıkları kararla greve başladılar. &Ouml;rg&uuml;tl&uuml; m&uuml;cadeleleri sonunda iki ulaşım şirketiyle toplu s&ouml;zleşme yapan iş&ccedil;iler, şirketin haksız maaş kesintisi yapmasını engellediler ve &ouml;nceki kesintilerini de geri aldılar.
+
+1934 yılında ayaklanan Asturias maden iş&ccedil;ileri, 2012 yılına kadar s&uuml;ren bir &ouml;fkenin kıvılcımı oldular. Asturias&rsquo;da faşist Franco ordusuna karşı başlayan direniş k&uuml;lt&uuml;r&uuml; &ouml;d&uuml;n&ccedil; alınarak 2012&rsquo;de de halen s&uuml;r&uuml;yor.
+
+
+
+</pre>
+