1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
737
738
739
740
741
742
743
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
754
755
756
757
758
759
760
761
762
763
764
765
766
767
768
769
770
771
772
773
774
775
776
777
778
779
780
781
782
783
784
785
786
787
788
789
790
791
792
793
794
795
796
797
798
799
800
801
802
803
804
805
806
807
808
809
810
811
812
813
814
815
816
817
818
819
820
821
822
823
824
825
826
827
828
829
830
831
832
833
834
835
836
837
838
839
840
841
842
843
844
845
846
847
848
849
850
851
852
853
854
855
856
857
858
859
860
861
862
863
864
865
866
867
868
869
870
871
872
873
874
875
876
877
878
879
880
881
882
883
884
885
886
887
888
889
890
891
892
893
894
895
896
897
898
899
900
901
902
903
904
905
906
907
908
909
910
911
912
913
914
915
916
917
918
919
920
921
922
923
924
925
926
927
928
929
930
931
932
933
934
935
936
937
938
939
940
941
942
943
944
945
946
947
948
949
950
951
952
953
954
955
956
957
958
959
960
961
962
963
964
965
966
967
968
969
970
971
972
973
974
975
976
977
978
979
980
981
982
983
984
985
986
987
988
989
990
991
992
993
994
995
996
997
998
999
1000
1001
1002
1003
1004
1005
1006
1007
1008
1009
1010
1011
1012
1013
1014
1015
1016
1017
1018
1019
1020
1021
1022
1023
1024
1025
1026
1027
1028
1029
1030
1031
1032
1033
1034
1035
1036
1037
1038
|
<!--?xml version="1.0" encoding="utf-8"?-->
<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.1//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml11/DTD/xhtml11.dtd">
<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" xml:lang="tr" dir="ltr" lang="tr"><head>
<meta http-equiv="Content-type" content="text/html; charset=UTF-8">
<title>Komünizasyon ve Toplumsal Cinsiyetin Ortadan Kaldırılması</title>
<style type="text/css">
<!--/*--><![CDATA[/*><!--*/
html,body {
margin:0;
padding:0;
border: none;
background: transparent;
font-family: "CMU Serif", serif;
word-wrap: break-word;
}
div#thework {
margin-top: 3em;
}
div#thework > p {
margin: 0;
text-indent: 1em;
text-align: justify;
}
p.tableofcontentline {
margin: 0;
}
blockquote > p, li > p {
margin-top: 0.5em;
text-indent: 0em;
text-align: justify;
}
a {
color:#000000;
text-decoration: underline;
}
.table-of-contents a {
text-decoration: none;
}
div#page {
margin:20px;
padding:20px;
}
.muse-sc {
font-variant: small-caps;
}
.muse-sf {
font-family: "CMU Sans Serif",Helvetica,Arial, sans-serif;
}
pre, code {
font-family: "CMU Typewriter Text",Consolas, courier, monospace;
}
pre {
overflow: auto;
}
/* invisibles */
span.hiddenindex, span.commentmarker, .comment, span.tocprefix, #hitme {
display: none
}
h1 {
font-size: 200%;
margin: .67em 0;
clear: both;
}
h2 {
font-size: 180%;
margin: .75em 0;
clear: both;
}
h3 {
font-size: 150%;
margin: .83em 0;
clear: both;
}
h4 {
font-size: 130%;
margin: 1.12em 0;
clear: both;
}
h5 {
font-size: 115%;
margin: 1.5em 0;
clear: both;
}
h6 {
font-size: 100%;
margin: 0;
clear: both;
}
sup, sub {
font-size: 80%;
line-height: 0;
}
/* invisibles */
span.hiddenindex, span.commentmarker, .comment, span.tocprefix, #hitme {
display: none
}
.comment {
background: rgb(255,255,158);
}
.verse {
margin: 24px 48px;
overflow: auto;
}
table, th, td {
border: solid 1px black;
border-collapse: collapse;
}
td, th {
padding: 2px 5px;
}
table {
margin: 24px auto;
}
td, th { vertical-align: top; }
caption {
caption-side:bottom;
}
table.markdown-style-table,
table.markdown-style-table th,
table.markdown-style-table td {
border: none;
}
table.markdown-style-table > thead > tr > th,
table.markdown-style-table > thead > tr > td {
border-bottom: solid 1px black;
}
table.markdown-style-table > tfoot > tr > th,
table.markdown-style-table > tfoot > tr > td {
border-top: solid 1px black;
}
table.markdown-style-table > thead > tr > td {
border-bottom: solid 1px black;
}
hr {
margin: 24px 0;
color: #000;
height: 1px;
background-color: #000;
}
img.embedimg {
max-width:90%;
}
div.image, div.float_image_f {
margin: 1em;
text-align: center;
padding: 3px;
background-color: white;
}
div.float_image_r {
float: right;
text-align: center;
margin: 1em 0 1em 1em;
}
div.float_image_l {
float: left;
text-align: center;
margin: 1em 1em 1em 0;
}
div.float_image_f {
margin-top: 3em;
margin-bottom: 3em;
clear: both;
margin-left: auto;
margin-right: auto;
}
.biblio p, .play p {
margin-left: 1em;
text-indent: -1em;
}
div.biblio, div.play {
padding: 24px 0;
}
div.caption {
padding-top: 1em;
text-align: center;
}
div.center {
text-align: center;
margin: 1em 0 1em 0;
}
div.right {
text-align: right;
margin: 1em 0 1em 0;
}
div.right > p {
margin: 0;
}
div.center > p {
margin: 0;
}
.toclevel1 {
font-weight: bold;
font-size:110%;
}
.toclevel2 {
font-weight: bold;
font-size: 100%;
padding-left: 1em;
}
.toclevel3 {
font-weight: normal;
font-size: 90%;
padding-left: 2em;
}
.toclevel4 {
font-weight: normal;
font-size: 80%;
padding-left: 3em;
}
/* definition lists */
dt {
font-weight: bold;
}
dd {
margin: 0;
padding-left: 2em;
}
/* footnotes */
a.footnote, a.footnotebody {
font-size: 80%;
line-height: 0;
vertical-align: super;
text-decoration: none;
}
* + p.fnline, * + p.secondary-fnline {
border-top: 1px solid black;
padding-top: 0.5em;
}
p.fnline + p.fnline, p.secondary-fnline + p.secondary-fnline {
border-top: none;
padding-top: 0;
}
p.fnline, p.secondary-fnline {
font-size: 80%;
}
/* end footnotes */
div.amw-impressum {
margin-top: 1em;
}
div.amw-impressum-container {
margin-top: 10em;
}
@media only screen {
body {
margin: 40px auto;
max-width: 720px;
line-height: 1.6;
font-size: 18px;
color: rgb(0, 0, 0);
padding: 0 20px;
}
h1, h2, h3, h4, h5, h6 {
line-height: 1.2;
}
}
/*]]>*/-->
</style>
</head>
<body>
<div id="page">
<h2 class="amw-text-author">Maya Andrea Gonzalez</h2>
<h1 class="amw-text-title">Komünizasyon ve Toplumsal Cinsiyetin Ortadan Kaldırılması</h1>
<h3 class="amw-text-date">2011</h3>
<div class="table-of-contents">
<p class="tableofcontentline toclevel4"><span class="tocprefix"> </span><a href="#toc1">I. Kadın Kategorisinin İnşası</a></p>
<p class="tableofcontentline toclevel4"><span class="tocprefix"> </span><a href="#toc2">II. 'Kadın' Kategorisinin Yıkımı</a></p>
</div>
<div id="thework">
<blockquote>
<p>
“Günümüz uygarlığı, cinsel ilişkiye ancak bir erkekle bir kadın
arasındaki tek, çözülmez bağlanma temelinde izin verebileceğini,
cinsellikten kendi başına bir haz kaynağı olarak hoşlanmadığını ve buna
yalnızca insanların üremesi için şu âna dek alternatif bir kaynak
bulunamadığından tahammül ettiğini açık bir şekilde ortaya koyar.” <em>Sigmund Freud, Uygarlığın Huzursuzluğu</em>
</p>
</blockquote>
<p>
Komünizasyon devrimci bir pozisyon değildir, devrimden sonra inşaa
ettiğimiz bir toplum biçimi değildir. Bir taktik, stratejik bir
perspektif,bir örgüt ya da bir plan değildir. Komünizasyon, eğer bir
devrim olacaksa sınıf mücadelesi seyrinde almamız gereken bir dizi
önlemi tanımlar.
</p>
<p>
Komünizasyon; ücretli emek, takas, değer formu, devlet, işbölümü ve özel
mülkiyet dahil olmak üzere bütün kapitalist üretim biçimini ortadan
kaldırır. Devrimin bu şekilde olması bugün sınıf mücadelesinin zorunlu
bir özelliğidir. Kapitalizmin çelişkileri diğer devrim biçimlerinin
gerektirdiği koşulları yok ettiğinden mücadele döngümüz başka bir ufka
sahip olamaz. Devrimden sonra toplumsal farklılıkların çözüldüğü bir
durum hayal etmek artık mümkün değildir.<a href="#fn1" class="footnote" id="fn_back1">[1]</a>
</p>
<p>
Komünizasyon olarak devrimin, toplumsal yaşamın getirdiği tüm
farklılıkları ortadan kaldırması gerektiğinden, toplumsal cinsiyet
ilişkilerini de ortadan kaldırmalıdır –toplumsal cinsiyet uygunsuz ya da
sakıncalı olduğu için değil, kapitalist üretim biçimini günlük olarak
yeniden üreten ilişkiler bütününün bir parçası olduğu için. Toplumsal
cinsiyet sermayenin temel çelişkisini oluşturan şeylerden biridir ve bu
nedenle toplumsal cinsiyet devrim sürecinde parçalanmalıdır. Toplumsal
cinsiyet sorununun çözümü için devrimden sonrasını bekleyemeyiz. Onun
varoluşumuzla olan ilişkisi yavaş yavaş dönüşmeyecektir- ister planlı
eskitme ister şakacı yapıbozum yoluyla ister toplumsal cinsiyet
kimliklerinin eşitliği isterse de çok fazla farklılığa dönüşmesi
şeklinde olsun. Aksine devrimin gerçekleşmesi için, komünizasyon
tekillikleriyle tanımlanan bireyler arasındaki ilişkileri başlatarak,
toplumsal cinsiyeti devrim sürecinde yok etmelidir.
</p>
<p>
Devrimin komünizasyon halini alması, geçmiş yenilgilerden çıkarılan
derslerin hatta geçmiş hareketlerin toplumsal cinsiyet sorununu
çözmedeki acınası başarısızlıklarının sonucu değildir. Olanlardan sonra
geçmişteki için kazanma stratejisi bulup bulamayacağımız bugün hakkında
hiçbir şey söylemez. Çünkü sermaye artık proleterler arasında ücretli
emekçiler olarak ortak koşullar temelinde bir birlik örgütlemiyor.
Sermaye-emek ilişkisi artık işçilerin işçi kimliklerini teyit etmelerine
ve bu temelde devlet içinde iktidarı üstlenebilecek işçi örgütleri
inşaa etmelerine ve bu temelde devlet içinde iktidarı üstlenebilecek bir
işçi örgütleri inşa etmelerine izin vermiyor. İşçileri devrimci bir
özne statüsüne yükselten hareketler “komünist”ti ancak bugün bizim
olamayacağımız tarzda komünistti. Komünizasyon biçimindeki bir devrimin
ne bir öznesi ne de onaylanabilir bir kimliği vardır –Ne işçi, ne çokluk
ne de prekarya- Böyle bir devrimci kimliğin temeli eriyip gitmiştir.
</p>
<p>
Elbette işçiler hala bir sınıf olarak varlar, Ücretli emek daha önce hiç
olmadığı kadar evrensel bir yaşam koşulu haline gelmiştir Ancak
proletarya dağınık ve parçalanmış durumdadır. Sermaye ile ilişkisi ise
güvencesizdir. Emek arzının yapısal fazlalığı muazzam boyutlardadır.
Dışladıkları küresel meta zincirinde kendilerine yer bulmaya çalışan bir
milyarı aşkın nüfus, en ayrıcalıklı işçi kitleleri dışında emek arzını
kontrol edebilecek kitlesel örgütlenmelerin oluşturulmasını imkansız
kılmaktadır.<a href="#fn2" class="footnote" id="fn_back2">[2]</a>
Sermaye artık işçiler arasındaki ayrımları şiddetlendiriyor, parçalıyor
ve her zamankinden daha çok buna güveniyor. Bir zamanlar evrensel olarak
geçerli devimci bir ruhun gururlu taşıyıcıları olan İşçi sınıfı
kapitalizmin içinde bir sınıf olarak özerkliği nedeniyle artık sermayeye
karşı bir sınıf olarak gücünü inşaa edemez. Bugün devrim proletaryanın
bölünmüşlüğünden, bu bölünmüşlüğün üstesinden gelebilecek tek süreç
olarak ortaya çıkmalıdır. Eğer devrimci eylem proleterler arasındaki tüm
farklılıkları derhal ortadan kaldırmazsa o zaman devrimci ya da
komünizasyon değildir.
</p>
<p>
Şu anda, işçilerin bir işçi kimliği temelinde birleşememesi, mücadelenin
temel sınırını oluşturmaktadır. Ancak bu sınır aynı zamanda, toplumsal
cinsiyet ilişkilerinin ve diğer tüm sabit ayrımların ortadan
kaldırılmasını kendi içinde taşıyan bu mücadele döngüsünün dinamik
potansiyelidir. Önceki mücadele döngüsünün sonunun İşçinin önceliğine
karşı bir isyanla - feminizmin önemli bir rol oynadığı bir isyanla -
aynı zamana denk gelmesi tarihsel bir tesadüf değildir. Kadınları,
siyahları ve eşcinselleri ikincil konuma indirgemeyecek bir işçi
hareketini yeniden hayal etmek, bir zamanlar hareket etmesine izin veren
birleştirici/dışlayıcı özellikten tam olarak yoksun bir işçi hareketi
düşünmektir. Geriye dönüp baktığımızda, işçi sınıfının (üretim
araçlarına doğrudan erişimi olmayan herkesi kapsayan bir sınıf olarak)
toplumun çoğunluğunu oluşturmaya yazgılı olması halinde, işçi
hareketinin bu sınıftan net bir çoğunluk örgütleyemeyeceği giderek daha
açık hale gelmektedir. Komünizasyon biçimindeki devrim bu sorunu çözmez
ama yeni bir zemine taşır. Bu yeni alanın araştırmacıları olarak,
toplumsal cinsiyet ilişkilerinin sona erdirilmesine yönelik pratik
hareketin mevcut durumunu değerlendirmeliyiz. Aynı zamanda bu temel
komünizasyon tedbirine ilişkin tartışmayı da genişletmeliyiz.
</p>
<p>
Yakın zamana kadar komünizasyon teorisi, bir avuç yıllık derginin
yayınlanması etrafında özörgütlenmiş az sayıda grubun ürünü olmuştur.
Eğer bu gruplardan çok azı toplumsal cinsiyeti teorize etme görevini
üstlendiyse, bunun nedeni çoğunun işçi sınıfının varlığına damgasını
vuran ayrımların gerçek temelini incelemekle hiç ilgilenmemiş olmasıdır.
Aksine, geçmiş mücadelelerin erdemlerini ve eksikliklerini deşifre
edebilecekleri devrimci gizli bir şifre çözücü yüzük keşfetmeye
çalışmakla meşgul olmuşlardır. Dolayısıyla, komünizasyon taraftarlarının
çoğu devrimi tüm ayrılıkların derhal aşılması olarak düşünmüş, ancak bu
sonuca bugünün tarihsel özgüllüğüne odaklanmaktan ziyade, geçmiş
hareketlerin başarısız olduğu yerde başarılı olmak için komünizasyonun
ne olması gerektiğine dair bir analiz yoluyla varmışlardır.<a href="#fn3" class="footnote" id="fn_back3">[3]</a>
</p>
<p>
Bu sebeple Theorie Communiste (TC) etrafında örgütlenen eğilim
benzersizdir ve biz de açıklamalarımız da büyük ölçüde onu takip
ediyoruz. TC’ye göre komünizasyon biçimindeki devrim ancak bu
mücadeleler ‘sapmaya’(faire l’ecart) başladığında pratik bir olasılık
ortaya çıkar, çünkü mücadelenin kendisi proletaryayı bir sınıf olarak
kendi kendini yeniden üretimini sorgulamaya ve buna karşı hareket etmeye
giderek daha fazla zorlar. Böylece mücadelede “boşluklar” (l’ecarts)
açılır ve bu boşlukların çoğalması zamanımızda komünizmin pratik
olasılığının ta kendisidir. İşçiler işlerini korumak için mücadele etmek
yerine kıdem tazminatı talep ederek fabrikaları yakar ya da havaya
uçururlar. Öğrenciler üniversiteleri işgal eder ama sözde uğruna
mücadele ettikleri talepler adına değil, onlara karşı. Kadınlar zaten
çoğunluğu oluşturdukları hareketlerden kopar, çünkü bu hareketler onları
temsil edemiyor. Ve her yerde işsizler, gençler ve kayıtsızlar,
ayrıcalıklı bir azınlık olan işçilerin mücadelelerine katılıp onları
ezerek, bu azınlığın taleplerinin sınırlı doğasını hem aşikar hem de
sürdürülmesi imkansız hale getiriyor.
</p>
<p>
Mücadeledeki bu büyüyen boşluklar karşısında;
</p>
<blockquote>
<p>
“Proletaryanın bir bölümü, mücadelesinin taleplere dayalı karakterinin
ötesine geçerek, komünizasyonlaştırıcı önlemler alacak ve böylece
proletaryanın birleşmesini başlatacaktır ki bu, insanlığın
birleşmesiyle, yani bireylerin kendi tekillikleri içinde kendi
aralarında kurdukları toplumsal ilişkiler bütünü olarak yaratılmasıyla
aynı süreç olacaktır”<a href="#fn4" class="footnote" id="fn_back4">[4]</a>
</p>
</blockquote>
<p>
Dolayısıyla TC için proletarya içindeki bölünmeler yalnızca devrim
sırasında üstesinden gelinmesi gereken bir şey değil, aynı zamanda bu
üstesinden gelmenin de kaynağıdır. Belki de bu nedenle TC, komünizasyon
teorisyenleri arasında tek başına, proletarya içindeki belki de en temel
bölünme olan toplumsal cinsiyet ayrımını incelemeye kendini adamıştır.
TC'nin toplumsal cinsiyet üzerine çalışması görece yenidir, özellikle de
son otuz yılını birkaç temel fikri tekrar tekrar rafine ederek ve
yeniden ifade ederek geçirmiş bir grup için. Toplumsal cinsiyet üzerine
2008 yılında yazdıkları ana metin nihayet 2010 yılında (iki ek ile
birlikte) Distinction de Genres, Programmatisme et Communisation adıyla
dergilerinin 23. sayısında yayınlandı. TC ezoterik formülasyonlarıyla
tanınır. Yine de, biraz çabayla, fikirlerinin çoğu açık bir şekilde
yeniden yapılandırılabilir. Toplumsal cinsiyet üzerine çalışmaları
geçici olduğu için uzun alıntılar yapmaktan kaçınıyoruz. TC,
komünizasyonun kapitalist toplumsal ilişkilerin ortadan kaldırılması
kadar toplumsal cinsiyetin ortadan kaldırılmasını da içerdiğini iddia
etmektedir. Çünkü kapitalizmi ayakta tutan bölünmeler toplumsal cinsiyet
bölünmesini, toplumsal cinsiyet bölünmesi de diğer tüm bölünmeleri
ayakta tutar. Yine de, her ne kadar TC toplumsal cinsiyetin üretimine
ilişkin titiz bir tarihsel materyalist teori geliştirme yolunda adımlar
atsa da, sonuçta toplumsal cinsiyeti zaten var olan kapitalist üretim
tarzı teorisine dikmekten öteye gidememektedir (bunun nedeni büyük
ölçüde önemli bir Fransız feminist olan Christine Delphy'nin
çalışmalarına dayanmalarıdır<a href="#fn5" class="footnote" id="fn_back5">[5]</a>).
</p>
<p>
Buradaki bağlamımız için, TC, aynı zamanda sınıf mücadelesi tarihinin
bir dönemselleştirmesi olduğu ölçüde özellikle büyüleyici bir
komünizasyon teorisine sahiptir - ki bu da sermaye-emek ilişkisi
tarihinin bir dönemselleştirmesine karşılık gelir. Bu da TC'ye komünizme
yönelik mevcut beklentiler konusunda eşsiz bir tarihsel bakış açısı
sağlamaktadır. En önemlisi, TC değer üretiminden ziyade sermaye-emek
ilişkisinin yeniden üretimine odaklanır. Bu odak değişikliği, kapitalist
toplumsal yaşamı fiilen inşa eden ilişkiler bütününü -fabrika ya da
ofis duvarlarının ötesinde- inceleme alanlarına almalarını sağlar. Ve
toplumsal cinsiyet ilişkisi her zaman yalnızca değer üretimi alanının
ötesine uzanmıştır.
</p>
<h5 id="toc1">I. Kadın Kategorisinin İnşası</h5>
<p>
Kadın toplumsal bir inşadır. Kadın kategorisinin kendisi, insanlığın
kadın ve erkek olarak ikiye ayrılmasının - sadece kadın ve erkek değil -
ayrılmaz bir dizi toplumsal ilişki içinde ve bu ilişkiler aracılığıyla
düzenlenmektedir. Bu şekilde, cinsel farklılığa başka türlü sahip
olamayacağı özel bir toplumsal önem atfedilir.<a href="#fn6" class="footnote" id="fn_back6">[6]</a>
Cinsel farklılığa bu sabit önem sınıflı toplumlarda, kadın kategorisi
çoğu (ama hepsi değil) insan dişisinin yaşamlarının bir döneminde türün
cinsel üremesinde yerine getirdiği işlevle tanımlanmaya başladığında
verilir. Sınıflı toplum böylece bedenlere toplumsal bir amaç yükler:
bazı kadınlar bebek 'doğurduğu' için, bebek 'doğurabilecek' tüm bedenler
toplumsal düzenlemeye tabidir. Kadınlar doğumlarının biyolojik
olumsallıklarının köleleri haline gelirler. Sınıflı toplumun uzun tarihi
boyunca, kadınlar yalnızca erkekler için düzenlenmiş bir dünyaya
doğdular - toplumdaki birincil 'aktörler' ve özellikle de mülk sahibi
olma yeteneğine sahip tek insanlar. Böylece kadınlar bir bütün olarak
toplumun malı haline gelmiştir.
</p>
<p>
Kadınlar tanımları gereği erkek olmadıkları için 'kamusal' toplumsal
yaşamdan dışlanmışlardır. TC'ye göre, kadın alanının bu şekilde
sınırlandırılması, kadınların yalnızca bedenlerine değil, aynı zamanda
faaliyetlerinin bütününe de erkekler tarafından el konulması anlamına
gelmektedir. Varlıkları kadar etkinlikleri de tanım gereği 'özel'dir. Bu
şekilde, kadınların faaliyeti ev içi emek niteliği kazanır. Bu emek
evde yapılan iş olarak değil, kadın işi olarak tanımlanır. Eğer bir
kadın pazarda kumaş satıyorsa dokumacıdır, ama evde kumaş yapıyorsa
sadece bir eştir. Böylece bir kadının faaliyeti, başka, daha saygın bir
toplumsal varlık tarafından gerçekleştirilmesi halinde sahip olacağı
somut belirlenimlerin hiçbiri olmaksızın, yalnızca onun faaliyeti olarak
değerlendirilir. Erkek/kadın cinsiyet ayrımı böylece kamusal/özel ve
toplumsal/evsel olarak ek bir önem kazanır.
</p>
<p>
Kadınların erkekler için karşılıksız emeği, belki de çocuk 'üretimi' de
dahil olmak üzere, bu nedenle bir sınıf ilişkisi, hatta bir üretim tarzı
(Delphy'nin dediği gibi, ev içi üretim tarzı) mıdır? TC, sınıflı
toplumu artı üreticiler ve artı çıkaranlar arasındaki bir ilişki olarak
tanımlar. Bu gruplar arasındaki toplumsal bölünme, artı değerin
üretilmesi ve çıkarılması amacıyla üretici güçleri organize eden üretim
ilişkilerini oluşturur. Daha da önemlisi, bu ilişkiler, ürünleri olarak
sınıf ilişkisinin kendisinin yeniden üretimine sahip olmalıdır. Bununla
birlikte, TC için - ve biz de bu noktada onları takip ediyoruz - her
üretim tarzı zaten bir bütündür ve aslında kadınların cinsel yeniden
üretimdeki rolünün toplumsal önemi üretim tarzıyla birlikte değişir. Bu,
erkekler ve kadınlar arasındaki ilişkilerin sınıflar arasındaki
ilişkilerin bir türevi olduğu anlamına gelmez. Daha ziyade, kadın ve
erkek arasındaki ilişkilerin sınıf ilişkisinin temel bir unsurunu
oluşturduğu ve ayrı bir "sistem" olarak düşünülemeyeceği anlamına gelir
ki bu da sınıf temelli sistemle ilişkilidir.
</p>
<p>
Elbette bu tartışma soyut kalmaktadır. Şimdi sorulması gereken soru,
kadınlar hakkındaki hikayemizi üretim biçimlerinin ardışıklığı
hakkındaki hikayemizle nasıl birleştireceğimizdir. TC'ye göre kadınlar
tüm sınıflı toplumlarda birincil üretici güçtür, çünkü nüfusun artışı
sınıf ilişkisinin yeniden üretiminin temel bir desteğini oluşturur.
Birincil üretici güç olarak nüfusun artırılması, sınıflı toplumun tarihi
boyunca kadınların yükü olmaya devam eder. Bu şekilde, heteroseksüel
matris belirli bir maddi toplumsal ilişkiler kümesi üzerine kurulmuştur.
</p>
<p>
Bununla birlikte, doğumun özel yükünün sınıflı toplumun ortaya
çıkmasından önceye dayandığını kendimize hatırlatmalıyız. Tarihsel
olarak, her kadın ortalama altı çocuk doğurmak zorundaydı - sadece bu
altı çocuktan ikisinin gelecek nesilleri yeniden üretmek üzere hayatta
kalmasını sağlamak için. Bir kadının hayatı boyunca doğum sırasında ölme
ihtimali neredeyse onda birdi<a href="#fn7" class="footnote" id="fn_back7">[7]</a>
. Belki de TC'nin sezgisi, insan nüfusunun büyüklüğünde muazzam bir
artışa tanıklık eden sınıflı toplumun ortaya çıkışının, bu gerçeklerin
toplumsal geçerliliğini sertleştirdiğidir. Ancak sınıflı toplumun ortaya
çıkmasından önce bile, insan cinsel üremesinin hiçbir zaman 'doğal' bir
rejimi olmamıştır. Evlilik yaşı, emzirme süresi, doğan çocuk sayısı,
bebek öldürmenin toplumsal olarak kabul edilebilirliği - bunların hepsi
insan toplumsal oluşumları boyunca değişiklik göstermiştir<a href="#fn8" class="footnote" id="fn_back8">[8]</a>. Bunların çeşitliliği, insan türünün benzersiz bir uyum yeteneğine işaret etmektedir.
</p>
<p>
Ancak biz insan türünün uzun tarihinden ziyade kapitalist üretim
tarzının tarihiyle ilgileniyoruz. Ücretli emek, hem antik kölelikten hem
de feodal vasallıktan temelde farklıdır. Kölelikte, artı üreticilerin
üretim araçlarıyla hiçbir 'ilişkisi' yoktur. Çünkü kölelerin kendileri
de üretim araçlarının bir parçasıdır. Kölelerin yeniden üretimi ya da
bakımı doğrudan köle sahibinin sorumluluğundadır. Hem erkek hem de kadın
köleler için kamusal ve özel arasındaki ayrım böylece ortadan kalkar,
çünkü köleler tamamen özel alanda var olurlar. Köleler için mülkiyet
mirası ya da vergilendirme gibi devletle ilişkiler de söz konusu
değildir. İlginçtir ki, ataerkilliğin belki de tam da bu nedenle Güney
Amerika'daki köle aileleri arasında oldukça zayıf olduğuna dair bazı
kanıtlar vardır<a href="#fn9" class="footnote" id="fn_back9">[9]</a>.
Buna karşılık vassallıkta, artı üreticilerin üretim araçlarına doğrudan
erişimi vardır. Artı güç kullanılarak elde edilir. Köylü erkek, köylü
hanesinin kamusal temsilcisi olarak bu dış güçle ilişki içinde durur.
Mülkiyet onun soyundan geçer. Kadın ve çocuk köylüler, kendisi de hem
üretim hem de yeniden üretim alanı olan köyün özel alanıyla sınırlıdır.
Köylü ailesinin ihtiyaç duyduğu şeyi üretmek için özel alanını terk
etmesi gerekmez, sadece ürününün bir kısmını lordlara vermesi
yeterlidir. Bu nedenle köylü aileleri piyasalardan görece bağımsız
kalırlar.
</p>
<p>
Elbette kadınlar da kapitalizm var olduğu sürece erkeklerle birlikte her
zaman ücretli emekçi olmuşlardır. TC'ye göre, kadınların ev içi
işlerinin cinsiyetlendirilmiş doğası, ev dışında yapıldığında bile
işlerinin yalnızca kadın işi olarak kalmasını belirler. Yani, belirli
bir türden ücretli emek, yani üretken olmayan ya da düşük katma değerli
emek olarak kalır. Kadınlar yarı zamanlı, düşük ücretli işlerde,
özellikle de hizmet sektöründe çalışma eğilimindedir (elbette günümüzde
en yüksek maaş alan profesyoneller de dahil olmak üzere ekonominin tüm
sektörlerinde en azından bazı kadınlar bulunmaktadır). Kadınlar
genellikle başkalarının evlerinde ya da ofislerinde ve uçaklarında ev
hizmetleri vermektedir. Kadınlar fabrikalarda çalıştıklarında, özellikle
tekstil, giyim ve elektronik montajı gibi hassas el işçiliği gerektiren
emek yoğun işlere ayrılırlar. Aynı şekilde, ev içinde yapılan işler,
erkekler yapsa bile - ki çoğunlukla yapmazlar - kadınların işi olarak
kalır.
</p>
<p>
Bu anlamda, toplumsal cinsiyet ücret ilişkisinde ikili bir kamusal/özel
ilişki olarak somutlaştığında, TC kadınların cinsel yeniden üretimde
oynadıkları rolün temelini teorize etmeyi bırakır. Kadınların ev
dışındaki işlerinin belirli bir karaktere sahip olduğu gerçeği, yalnızca
ev içinde gerçekleştirdikleri işin karakterine kıyasla doğrudur.
Kadınların cinsel yeniden üretimdeki rolünün maddi temeliyle hiçbir
ilişkisi yoktur ve bu anlamda az ya da çok ideolojiktir. Aynı şekilde,
TC de kadınların ev içinde yaptıkları işi, kadınların "üretimin temel
gücü" olarak doğumda oynadıkları rolle ilişkili olarak değil, zorunlu
olarak üretim alanının dışında gerçekleştirilen günlük yeniden üretim
emeği olarak tanımlamaktadır. Eğer kapitalist üretim tarzı içerisinde
kadınlar hem ücretli emekçi hem de ev içi emekçi iseler ve her zaman da
öyle olmuşlarsa, neden neredeyse tamamen kadın olarak kalmaktadırlar? TC
kapitalizmi tartışmaya başladığında, ev içi emeğin maddi olarak
temelsiz bir kavrayışı altında kaybolan cinsel yeniden üretime
odaklanmayı aşamalı olarak bırakır (daha sonra göreceğimiz gibi
biyolojiye referansları geri döner).
</p>
<p>
Bu gözden kaçırma ciddi bir hatadır. Kapitalist üretim tarzında işin
cinsel olarak ayrıştırılması, kadın yaşamının zamansallığıyla doğrudan
ilişkilidir: Çocuk doğuran, küçük yaşlarda onların beslenmesinin ana
kaynağı olan (emzirme) ve ergenlik döneminde onların birincil bakıcısı
olan kadın. Kapitalizmin uzun tarihi boyunca, kadınların işgücü
piyasasına katılımı belirgin bir 'M-şekilli' eğri izlemiştir<a href="#fn10" class="footnote" id="fn_back10">[10]</a>.
Kadınlar yetişkinlik dönemine girdiklerinde katılım hızla artmakta,
ardından 20'li yaşların sonlarına ve 30'lu yaşların başlarına
geldiklerinde düşmektedir. Kadınlar 40'lı yaşların sonuna geldiklerinde
katılım tekrar yavaşça yükselmekte ve emeklilik yaşlarında düşmektedir.
Bu modelin nedenleri iyi bilinmektedir. Genç kadınlar tam zamanlı iş
aramakta, ancak çocuk sahibi olduklarında ya çalışmayı bırakacaklarını
ya da yarı zamanlı çalışacaklarını düşünmektedirler. Kadınlar çocuk
doğurmaya başladıklarında işgücüne katılımları azalmaktadır. Çocukları
küçükken çalışmaya devam eden kadınlar daha yoksul proleterler arasında
yer almakta ve aşırı sömürülmektedir: evlenmemiş anneler, dullar ve
boşanmışlar ya da kocalarının gelirleri düşük veya güvenilmez olan
kadınlar. Çocuklar büyüdükçe, giderek daha fazla kadın işgücü piyasasına
geri dönmekte (ya da tam zamanlı çalışmaya geçmektedir), ancak en
azından iş için rekabet ettikleri erkeklere kıyasla, beceri ve istihdam
süresi açısından belirgin bir dezavantajla karşılaşmaktadırlar<a href="#fn11" class="footnote" id="fn_back11">[11]</a>
</p>
<p>
Tüm bu nedenlerden ötürü, kapitalist ekonomilerde kadın işçiler için her
zaman özel bir "yere" sahip olmuştur; bu işçiler ya işte çok uzun süre
kalmaları beklenmeyen ya da işgücüne geç giren veya yeniden giren yaşlı
işçilerdir. Bunun da ötesinde kadınlar, Marx'ın "gizli" yedek işgücü
ordusu olarak adlandırdığı ve kapitalist işletmelerin konjonktürel
ihtiyaçlarına göre işgücüne girip çıkması beklenen ordunun önemli bir
bileşenini oluşturmaktadır. İşgücünde kadınlar için belirgin bir yerin
varlığı, kadınların hem evdeki hem de işteki doğal yerlerine ilişkin
toplum çapında bir bağlılığı ve ideolojiyi pekiştirmektedir. Hem
erkeklerin hem de kadınların çalıştığı durumlarda bile erkekler tipik
olarak (en azından yakın zamana kadar) daha yüksek ücret almakta ve ev
dışında daha uzun saatler çalışmaktadır. Dolayısıyla kadınlar üzerinde,
kocalarına maddi olarak bağımlı oldukları ölçüde, tabiiyetlerini kabul
etmeleri, ev içindeki cinsel işbölümü meselelerinde 'fazla
zorlamamaları'<a href="#fn12" class="footnote" id="fn_back12">[12]</a>
yönünde güçlü bir baskı vardır. Tarihsel olarak bu baskı, kadınların
İkinci Dünya Savaşı sonrasına kadar hukuken olmasa da fiilen birçok
mülkiyet biçiminden dışlanmış olmaları ve sermaye ile ilişkilerinin
aracıları olarak erkeklere bağımlı olmaları gerçeğiyle daha da
artmıştır. Bu nedenle kadınlar, erkek proleterlerin kendileri için
kazandıkları hukuksal özgürlüklere sahip değillerdi - kadınları için
değil. Kadınlar, erkek meslektaşları gibi piyasa ve devlet karşısında
gerçek anlamda 'özgür' emek değildi.
</p>
<h5 id="toc2">II. 'Kadın' Kategorisinin Yıkımı</h5>
<p>
TC kapitalizmde kadınların inşasının temelini açıklamakta başarısız olsa
da, kadınların kapitalizm içindeki durumunun bu üretim tarzının ortaya
çıkan çelişkilerine göre nasıl değiştiğine dair kışkırtıcı bir teoriye
sahiptir. "Kapitalizmin kadınlarla bir sorunu var" çünkü mevcut dönemde
sermaye-emek ilişkisi işgücünün sürekli büyümesini karşılayamıyor. Daha
önce de belirttiğimiz gibi, sermaye giderek artan bir şekilde, yapısal
olarak emek talebinden fazla olan büyük ve büyüyen bir artı nüfusla
karşı karşıya kalmaktadır. Bu fazla nüfusun ortaya çıkışı, kapitalist
devletlerin, işçi hareketinin ve feministlerin kadınları 'temel üretici
güç' olarak görme biçimindeki bir dönüşümle aynı zamana denk gelmiştir.
Daha önceki bir dönemde Avrupa'da ve eski Avrupalı yerleşimci
sömürgelerde doğum oranları hızla düşmüştü. Buna verilen yanıt
'pro-natalizm' oldu. Kadınlar artık ulusa karşı görevlerini yerine
getirmedikleri için uygarlık sözde yakın bir yozlaşmayla karşı
karşıyaydı; yeniden teşvik edilmeleri gerekiyordu. 1920'lere
gelindiğinde feministler bile giderek daha fazla doğum yanlısı oldular
ve anneciliği kadınların erkeklere kıyasla 'eşit ama farklı'
saygınlıklarının bir açıklamasına dönüştürdüler. Ancak 1970'lere
gelindiğinde - kapitalist ekonomi uzun süreli bir krize girerken yoksul
ülkelerin nüfusu patladığından - annecilik büyük ölçüde ölmüştü. Dünya,
işgücü talebine göre aşırı nüfuslanmıştı. Kadınlara artık kadın olarak
rollerinde ihtiyaç duyulmuyordu. Onların ikincil rollerinin 'özel
saygınlığı' artık hiç de saygın değildi.
</p>
<p>
Ancak bu hikayenin sadece yarısıdır. Diğer yarısı ise, TC'nin dikkate
almadığı demografik geçişin kendi tarihinde bulunabilir. Erken gelişimi
sırasında kapitalizm, çalışanların tüketimini arttırmış ve böylece
sağlıklarını iyileştirerek bebek ölümlerini azaltmıştır. Bebek
ölümlerinin azalması da her kadının türün yeniden üretimi için sahip
olması gereken çocuk sayısını azalttı. Başlangıçta bu dönüşüm, kadın
başına hayatta kalan çocuk sayısında bir artış ve nüfusun hızla artması
şeklinde ortaya çıktı. Dolayısıyla, kapitalist toplumsal ilişkilerin
yayılması her yerde kadınların üreme yükündeki artışla ilişkilendirildi.
Ancak zamanla ve şimdi dünyanın hemen her bölgesinde, hem her kadının
sahip olduğu çocuk sayısında hem de bebeklik ve erken çocukluk dönemini
atlatan çocuk sayısında azalma olmuştur. Aynı zamanda, hem erkekler hem
de kadınlar daha uzun yaşadıkça, kadınların yaşam sürelerinin daha azı
ya küçük çocuk sahibi olarak ya da onlara bakarak geçmektedir. Bu
gerçeklerin önemi göz ardı edilemez. Yaşadığımız dönemde heteroseksüel
matrisin düz ceketinin tokalarının hem erkekler hem de kadınlar için (ve
hatta az da olsa ne cinsiyet ayrımı ne de cinsel farklılık
kategorilerine uymayanlar için)<a href="#fn13" class="footnote" id="fn_back13">[13]</a> neden hafifçe gevşetildiğini açıklıyorlar.
</p>
<p>
Kapitalizmdeki diğer her şeyde olduğu gibi, kadınların yeniden üretim
kaderlerinden kazandıkları (ya da kazanmakta oldukları) 'özgürlük' boş
zamanla değil, başka çalışma biçimleriyle yer değiştirmiştir. Kadınların
işgücüne sözde katılımı, aslında her zaman kadınların ücretli işlere
zaten var olan katılımlarının zaman ve süresinde bir artış olmuştur.
Ancak şimdi, kadınlar her yerde doğum ve çocuk yetiştirme için daha az
zaman harcadıklarından, işgücü piyasalarına katılımlarının M-Şeklindeki
doğasında bir azalma olmuştur. Dolayısıyla kadınların durumu, bir yandan
çocuk doğurma ve ev işlerinin azalan ama yine de ağır olan yükü, diğer
yandan da hayatlarında giderek artan birincil rol olan ücretli iş
arasında giderek daha fazla bölünmektedir - ancak bu rolde dezavantajlı
olmaya devam etmektedirler. Tüm kadınların bildiği gibi bu durum,
erkeklerle eşit olduğu varsayılan bir çalışma hayatı vaadi ile çocuk
sahibi olma baskısı ve arzusu arasında zorunlu bir seçim olarak kendini
göstermektedir. Bazı kadınların hiç çocuk sahibi olmamayı tercih
etmeleri - ve böylece bu ikilemi kendileri için yetersiz de olsa
çözmeleri - doğum oranının demografik geçiş teorisinin öngördüğünün
altına düşmesinin tek olası açıklamasıdır. Doğurganlık şu anda İtalya ve
Japonya'da kadın başına 1,2 çocuğa kadar düşmüştür; Batı'nın hemen
hemen her yerinde ise 2'nin altına düşmüştür. 1950'de kadın başına 6
çocuk olan doğurganlık, bugün dünya genelinde 2,5 civarına düşmüştür.
</p>
<p>
Bu durumda, kadınların piyasalarla bir sorunu olduğu giderek daha açık
hale gelmektedir, çünkü piyasalar kadınlarla uyumsuzdur. Bu uyumsuzluk,
kapitalist üretim tarzıyla ilgili iki olgudan kaynaklanmaktadır.
Birincisi, sermaye, eğer sermaye olarak kalacaksa, işçi sınıfının
yeniden üretimi için doğrudan sorumluluk alamaz. İşçiler kendi
bakımlarından sorumlu oldukları için tekrar tekrar işgücü piyasasına
dönmek zorunda kalırlar. Aynı zamanda, emek piyasaları, eğer piyasa
olarak kalacaklarsa, 'cinsiyet körü'<a href="#fn14" class="footnote" id="fn_back14">[14]</a>
olmalıdırlar. Piyasalar, işçiler arasındaki rekabeti, işçilerin piyasa
dışı özelliklerine bakmaksızın değerlendirmek zorundadır. Bu piyasa dışı
özellikler arasında insanlığın yarısının kadın olduğu gerçeği de yer
almaktadır. Bazı işverenler için cinsel farklılık ek bir maliyet olarak
görünmekten başka bir şey değildir. Kadın işçiler çocuk
doğurabilmektedir ve bu nedenle çocuk sahibi olmamaları konusunda
kendilerine güvenilemez. Diğer işverenler için de cinsel farklılık tam
da aynı nedenle bir fayda olarak görünür: kadınlar esnek, ucuz işgücü
sağlar. Dolayısıyla kadınlar kapitalist ilişkiler tarafından - tam da
piyasalar cinsiyet körü olduğu için - ücretli kadın işine mahkum
edilirler.
</p>
<p>
Kadınlar ve piyasalar arasındaki bu uyumsuzluk kadın hareketinin başına
bela olmuştur. Feminizm tarihsel olarak toplumsal yaşamın
cinsiyetlendirilmiş doğasını kabul etmiştir, çünkü kadınlar ancak
toplumsal cinsiyet aracılığıyla kadın kimliklerini teyit edebilir ve bu
temelde örgütlenebilirler. Bu olumlama tarihsel olarak hareket için bir
sorun haline geldi, çünkü toplumsal cinsiyeti -kadın ve erkeklerin
varoluşunu- işçi sınıfı ve sermayenin eşzamanlı varoluşuyla tam olarak
uzlaştırmak imkansızdı<a href="#fn15" class="footnote" id="fn_back15">[15]</a>. Sonuç olarak, kadın hareketi iki pozisyon arasında gidip gelmiştir<a href="#fn16" class="footnote" id="fn_back16">[16]</a>.
Bir yandan kadınlar erkeklerle temelde aynı olmaları temelinde eşitlik
için mücadele ettiler. Ancak yeteneklerinin benzerliği ne olursa olsun,
kadınlar ve erkekler sermaye için aynı değildir ve asla aynı
olmayacaktır. Öte yandan kadınlar, erkeklerden 'farklı ama eşit
saygınlıkları' temelinde eşitlik için mücadele etmişlerdir. Ancak burada
annelik olarak açıkça ortaya konan bu farklılık, tam da kadınların
ikincil rolünün nedenidir.
</p>
<p>
İşçi hareketi, kadınları ve işçileri piyasanın ötesinde ya da en azından
arkasında uzlaştırmayı vaat etmiştir. Ne de olsa Alman Sosyal
Demokrasisinin kurucu metinleri, Marx'ın Kapital'inin yanı sıra
Engels'in Ailenin, Özel Mülkiyetin ve Devletin Kökeni ve Bebel'in Kadın
ve Sosyalizm adlı eserleriydi. İşçi hareketi, mücadele yoluyla kadınları
evden çıkarıp işgücüne katmayı ve nihayetinde erkeklerin gerçek
eşitleri haline getirmeyi vaat ediyordu. Bu gerçek eşitliğe ulaşmak
için, işçi hareketi kadınların yeniden üretim işlerini 'devrimden sonra'
toplumsallaştıracaktı. Hem ev işleri hem de çocuk bakımı kadınlar ve
erkekler tarafından birlikte yapılacaktı. 1970'lerde Radikal Feminist
hareketin en aşırı unsurları için açık hale geldiği üzere, bu önlemler
kadın ve erkek işçiler arasında 'gerçek eşitliği' sağlamak için asla
yeterli olmayacaktı. Hem toplumsal cinsiyetin hem de emeğin kesiştiği
sınırda bir işçi eşitliğine ulaşmanın tek olasılığı, bebeklerin test
tüplerinde doğması ve nihayetinde kadınlarla hiçbir ilgisi kalmamasıdır<a href="#fn17" class="footnote" id="fn_back17">[17]</a>.
</p>
<p>
Aslında, işçi hareketi eline fırsat geçer geçmez kadınlarına ihanet
etti. Ne zaman iktidara yaklaşsalar, erkek işçiler ekonomiyi yönetme
kapasitelerini göstererek, kendilerinin de kadınları nasıl yerlerinde
tutacaklarını bildiklerini göstermeye tamamen istekliydiler. İngiliz
Komünist Partisi'nde kocaları ev işlerinden kurtarmak, kadınların 'parti
çalışmasının'<a href="#fn18" class="footnote" id="fn_back18">[18]</a>
ana göreviydi. Başka türlü nasıl olabilirdi ki? İşle, daha doğrusu
üretken emekle (kapitalizmin bir kategorisi) tanımlanan bir dünyada
kadınlar her zaman erkeklerden daha az olacaktı. Kadınları erkeklerle
eşit seviyeye 'yükseltme' girişimi her zaman 'evrensel' bir işçi
hareketini kadınların 'özel' ihtiyaçlarına göre ayarlama meselesiydi.
Kapitalizmin sınırları içinde bunu yapma girişimi, çocuk bakımının
asgari düzeyde sosyalleştirilmesi ve kadınları piyasalardaki
dezavantajlarından koruyan asgari bir dizi yasanın (yani doğum izni vb.)
oluşturulması anlamına geliyordu. İşçi hareketleri bu yolda daha da
ilerleyebilirdi. Kadınlara yaptıklarından daha fazla öncelik
verebilirlerdi. Ama gerçek şu ki bunu yapmadılar. Ve şimdi her şey
bitti.
</p>
<p>
İşçi hareketinin ölümü başka metinlerde de ele alınmıştır.<a href="#fn19" class="footnote" id="fn_back19">[19]</a>
Ölümü aynı zamanda devrimin tarihsel bir biçiminden diğerine geçişi de
işaret etmektedir. Bugün kadınların sınıf mücadelesi içindeki varlığı
ancak bir yarık (l'ecart), sınıf çatışmasında onun koşullarını
istikrarsızlaştıran bir sapma olarak işlev görebilir. Bu mücadele,
herhangi bir verili durumda katılımcıların çoğunluğunu oluştursalar
bile, onların mücadelesi olamaz. Proleterler bir sınıf olarak hareket
etmeye devam ettikleri sürece, aralarındaki kadınlar kaybetmekten başka
bir şey yapamazlar. Bu nedenle mücadele sırasında kadınlar erkeklerle
çatışmaya girecektir. Hareketi rayından çıkardıkları, ana hedeflerinden
saptırdıkları için eleştirileceklerdir. Ancak mücadelenin 'hedefi' başka
bir yerde yatmaktadır. Proletarya ancak bu (ve diğer) çatışmaların
içinden, sınıf aidiyetini dışsal bir kısıtlama, sermaye ile ilişkisinin
ötesinde herhangi bir şey olabilmek için aşması gereken bir çıkmaz
olarak görmeye başlayacaktır. Bu üstesinden gelme, toplumsal cinsiyeti
ve aramıza giren tüm diğer ayrımları yok eden komünizasyon olarak sadece
devrimdir.
</p>
<p class="fnline"><a class="footnotebody" href="#fn_back1" id="fn1">[1]</a>
Francesca Manning'e bu metindeki fikirler üzerinde çalışmamdaki paha
biçilmez yardımı için teşekkür ederim. Aaron Benanav'a da bu yazının
düzenlenmesindeki yardımları için teşekkür ederim.
</p>
<p class="fnline"><a class="footnotebody" href="#fn_back2" id="fn2">[2]</a> Bakınız ‘Misery and Debt’, Endnotes 2 (2010): 20–51, http://endnotes.org.uk/ articles/1.
</p>
<p class="fnline"><a class="footnotebody" href="#fn_back3" id="fn3">[3]</a> Bu konudaki önemli bir tartışma için bkz: Endnotes 1 (2008), http://endnotes.org. uk/issues/1
</p>
<p class="fnline"><a class="footnotebody" href="#fn_back4" id="fn4">[4]</a> Théorie Communiste, 'The Present Moment', yayınlanmadı.
</p>
<p class="fnline"><a class="footnotebody" href="#fn_back5" id="fn5">[5]</a> Christine Delphy ve Diana Leonard, Familiar Exploitation (Cambridge: Polity Press, 1992).
</p>
<p class="fnline"><a class="footnotebody" href="#fn_back6" id="fn6">[6]</a>
Tüm insanlar erkek ve kadın kategorilerine uymaz. Mesele,
toplumsallaşmış bir cinsiyetten farklı olarak doğallaştırılmış bir
cinsellik teorisini temellendirmek için biyoloji dilini kullanmak
değildir. Ayrım gözetmeyen doğa, doğal ortalamaları alan ve onları
davranış normlarına dönüştüren bir sosyal yapıya entegre olur. Tüm
'kadınlar' çocuk doğurmaz; belki bazı 'erkekler' doğurur. Bu onları,
cinsel normlara uygunluğu sağlamak için bazen doğumda değiştirilen
bedenleri de dahil olmak üzere, toplumun katı kurallarına daha az borçlu
yapmaz.
</p>
<p class="fnline"><a class="footnotebody" href="#fn_back7" id="fn7">[7]</a>
Bu istatistikler, bazen bizzat kadınlar tarafından uygulanan kadınlara
yönelik şiddetin, onları türlerin cinsel üremesindeki rollerine sıkı
sıkıya bağlı tutmak için her zaman ne ölçüde gerekli olduğunu açıkça
ortaya koymaktadır. Bakınız Paola Tabet, 'Natural Fertility, Forced
Reproduction', Diana Leonard ve Lisa Adkins, Sex in Question (Londra:
Taylor and Francis, 1996).
</p>
<p class="fnline"><a class="footnotebody" href="#fn_back8" id="fn8">[8]</a>
Demografiye giriş için bakınız Massimo Livi-Bacci, A Concise History of
World Population (Malden, Mass. ve Oxford: Blackwell, 2007).
</p>
<p class="fnline"><a class="footnotebody" href="#fn_back9" id="fn9">[9]</a> Ellen Meiksins Wood, ‘Capitalism and Human Emancipation’, New Left Review I/167 ( Jan-Feb 1988): 3–20.
</p>
<p class="fnline"><a class="footnotebody" href="#fn_back10" id="fn10">[10]</a> Bu terim Japonya'dan gelmektedir, bakınız Makotoh Itoh, The Japanese Economy Reconsidered (Palgrave 2000).
</p>
<p class="fnline"><a class="footnotebody" href="#fn_back11" id="fn11">[11]</a> Johanna Brenner ve Maria Ramas, 'Rethinking Women's Oppression', New Left Review I/144 (Mar-Apr 1984): 33-71.
</p>
<p class="fnline"><a class="footnotebody" href="#fn_back12" id="fn12">[12]</a> Johanna Brenner ve Maria Ramas, 'Rethinking Women's Oppression', New Left Review I/144 (Mar-Apr 1984): 33-71.
</p>
<p class="fnline"><a class="footnotebody" href="#fn_back13" id="fn13">[13]</a>
Kadınların mülkiyetle ilişkisine dair daha gelişmiş bir teori için
bakınız 'Notes on the New Housing Question', Endnotes 2 (2010): 52-66,
http://endnotes. org.uk/articles/3. Bu gevşemenin zemini ve zamanlaması
queer teorinin sınırları içinde açıklanamaz kalmıştır.
</p>
<p class="fnline"><a class="footnotebody" href="#fn_back14" id="fn14">[14]</a> Brenner ve Ramas, 'Rethinking Women's Oppression'.
</p>
<p class="fnline"><a class="footnotebody" href="#fn_back15" id="fn15">[15]</a>
Bu anlamda, elbette sadece kadınların işçi hareketi içindeki durumunun
tarihiyle ilgileniyoruz. Burjuva oy hakkı savunucuları, mülkiyete dayalı
oy kullanma niteliklerini savundular - böylece kadınları sınıf düşmanı
olarak dışladılar. Yirminci yüzyılın ortalarına gelindiğinde, aynı
burjuvalar kadınların annelik rolünün savunucuları haline geldiler -
aynı zamanda 'tehlikeli sınıflar' arasında kadınların bedenlerini
kontrol etmek için örgütler kurdular.
</p>
<p class="fnline"><a class="footnotebody" href="#fn_back16" id="fn16">[16]</a> Joan W. Scott, Only Paradoxes to Offer (Cambridge, Mass.: Harvard University Press, 1996).
</p>
<p class="fnline"><a class="footnotebody" href="#fn_back17" id="fn17">[17]</a>
Radikal feminizm 20. yüzyılın ikinci yarısında ilginç bir yörünge
izleyerek önce çocuk doğurmayı, sonra ev işlerini ve nihayet cinsel
şiddeti (ya da erkek orgazmını) kadınların ezilmesinin temeli olarak
kabul etti. Sorun, bu feministlerin her durumda, tarihsel bir olgu
haline gelen şey için tarih dışı bir zemin aramalarıdır.
</p>
<p class="fnline"><a class="footnotebody" href="#fn_back18" id="fn18">[18]</a>
Kadınların işçi hareketi içindeki konumunun tarihi hakkında bakınız
Geoff Eley, Forging Democracy (Oxford: Oxford University Press, 2002).
</p>
<p class="fnline"><a class="footnotebody" href="#fn_back19" id="fn19">[19]</a> Théorie Communiste, 'Much Ado about Nothing', Endnotes 1 (2008), http://endnotes.org.uk/articles/13.
</p>
</div>
<hr>
<div id="impressum">
<div class="amw-impressum amw-text-notes" id="notes">
Çeviri: AIUX <br> İngilizce Aslı: <a class="text-amuse-link" href="https://theanarchistlibrary.org/library/maya-andrea-gonzalez-communization-and-the-abolition-of-gender">Communization and the abolition of gender</a>
</div>
</div>
</div>
</body></html>
|
