diff options
| author | Alber <alber@edu.wll.im> | 2024-01-30 19:19:35 +0000 |
|---|---|---|
| committer | Alber <alber@edu.wll.im> | 2024-01-30 19:19:35 +0000 |
| commit | 8a23e8eee8a2503f6abf5435b06535bf469d06c9 (patch) | |
| tree | 7fb14dcf8052df4175f7c4ad5e42cdf0c3cde1fa | |
| parent | ee2793b561d30dac0c53c119e875a29ec824063d (diff) | |
HTML: /library/ulus-baker-bach-ve-spinoza #42
* 2024-01-30T19:19:29
bach iyidir
-- alber
| -rw-r--r-- | u/ub/ulus-baker-bach-ve-spinoza.muse | 140 |
1 files changed, 140 insertions, 0 deletions
diff --git a/u/ub/ulus-baker-bach-ve-spinoza.muse b/u/ub/ulus-baker-bach-ve-spinoza.muse new file mode 100644 index 0000000..eae9e00 --- /dev/null +++ b/u/ub/ulus-baker-bach-ve-spinoza.muse @@ -0,0 +1,140 @@ +<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 4.01 Transitional//EN"> +<!-- saved from url=(0074)https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96id=21,143,0,0,1,0.html --> +<html><head><meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=windows-1254"> +<title>K�rotonomedya | ulus baker | Bach ve Spinoza</title> + +<script src="./K�rotonomedya _ ulus baker _ Bach ve Spinoza_files/frontend.js.indir" type="text/javascript"></script> +<link rel="stylesheet" type="text/css" href="./K�rotonomedya _ ulus baker _ Bach ve Spinoza_files/frontend.css"> + +<meta name="keywords" content="Ulus Baker, Bach, Spinoza"> + +</head> + +<body text="#000000" link="#00FF00" vlink="#CC0000" alink="#FF0000" style="margin:0px 0px 0px 0px;"> +<table border="0" cellspacing="0" cellpadding="0" width="900" bgcolor="#FFFFFF" align="center"> +<tbody><tr> +<td colspan="3" style="height:60px;" bgcolor="#FFFFFF"><table width="850" height="100%" border="0" cellpadding="0"> + <tbody><tr> + <td width="374" align="left"><a href="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96gundem.html"><img src="./K�rotonomedya _ ulus baker _ Bach ve Spinoza_files/logo_01.gif" alt="" border="0"></a></td> + <td width="354" align="right"><a href="http://www.birgun.net/politics_index.php?news_code=1284293626&year=2010&month=09&day=12" target="_blank"><img src="./K�rotonomedya _ ulus baker _ Bach ve Spinoza_files/kor_5.gif" alt=""></a></td> + </tr> + <tr><td colspan="2"><img src="./K�rotonomedya _ ulus baker _ Bach ve Spinoza_files/nav_alt.png" width="851px" height="10"></td> + </tr> + <tr align="left"> + <td width="300"><a href="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96index.html">k�rotonomedya</a> <span class="breadcrumb_spacer">></span> <a href="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96tr.html">t�rk�e</a> <span class="breadcrumb_spacer">></span> ulus baker</td> + </tr> +</tbody></table></td> +</tr> +<tr> +<td colspan="3" style="height:30px;" bgcolor="#FFFFFF"><img src="./K�rotonomedya _ ulus baker _ Bach ve Spinoza_files/leer.gif" width="1" height="30" alt=""></td> +</tr> +<tr> +<td valign="top" width="200" bgcolor="#FFFFFF"><table width="100%" border="0" cellspacing="5" cellpadding="0"> + <tbody><tr> + <td><div align="right"><span class="links"><a href="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96gundem.html">g�ndem</a></span></div></td> + <td width="1" bgcolor="#999999"> </td> + </tr> + <tr> + <td><div align="right"><span class="links"><a href="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96lecume_des_jours.html">l'�cume des jours</a></span></div></td> + <td width="1" bgcolor="#999999"> </td> + </tr> + <tr> + <td><div align="right"><span class="links"><a href="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96on_the_common.html">on the common</a></span></div></td> + <td width="1" bgcolor="#999999"> </td> + </tr> + <tr> + <td><div align="right"><span class="links"><a href="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96ulusun_ardindan.html">ulus'un ard�ndan </a></span></div></td> + <td width="1" bgcolor="#999999"> </td> + </tr> + <tr> + <td><div align="right"><span class="links"><a href="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96ulus_baker.html">ulus baker yaz�lar� </a></span></div></td> + <td width="1" bgcolor="#999999"> </td> + </tr> + + <tr> + <td><div align="right"><span class="links"><a href="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96theoria.html">theoria</a></span></div></td> + <td width="1" bgcolor="#999999"> </td> + </tr> + <tr> + <td><div align="right"><span class="links"><a href="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96otonomi.html">otonomi</a></span></div></td> + <td width="1" bgcolor="#999999"> </td> + </tr> + <tr> + <td><div align="right"><span class="links"><a href="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96spinozism.html">spinozism</a></span></div></td> + <td width="1" bgcolor="#999999"> </td> + </tr> + <tr> + <td><div align="right"><span class="links"><a href="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96vertoviana.html">vertoviana</a></span></div></td> + <td width="1" bgcolor="#999999"> </td> + </tr> + <tr> + <td><div align="right"><span class="links"><a href="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96chiapas.html">chiapas</a></span></div></td> + <td width="1" bgcolor="#999999"> </td> + </tr> + <tr> + <td><div align="right"><span class="links"><a href="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96pdf.html">pdf ar�ivi</a></span></div></td> + <td width="1" bgcolor="#999999"> </td> + </tr> + <tr> + <td><div align="right" class="links"><a href="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96yakinliklar.html">yak�nl�klar</a></div></td> + <td bgcolor="#999999"> </td> + </tr> + <tr> + <td><div align="right"><span class="links"><a href="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96hakkimizda.html">hakk�m�zda</a><br> + + </span></div></td> + <td width="1" bgcolor="#999999"> </td> + </tr> + <tr> + <td><div align="right"><span class="links"><a href="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96yenilikler.html">yenilikler </a></span></div></td> + <td width="1" bgcolor="#999999"> </td> + </tr> + <tr> + <td><div align="right"><span class="links"><a href="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96id=5,8,0,0,1,0.html">harita metot</a><br> + + </span></div></td> + <td width="1" bgcolor="#999999"> </td> + </tr> +<tr height="10"><td> </td></tr> +<tr> <td width="375" align="left"><form action="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96id=5,9,0,0,1,0.html" method="post"> +<input type="text" name="search_input_field" size="20" maxlength="250" value="" style="font: +normal 11px/11px sans-serif; border: solid 1px #000; +background: #fff; padding: 2px; color: #000;"> +<input type="submit" value="Arama" style="font-size:10px;"> +</form></td></tr> + </tbody></table></td> +<td valign="top" width="20" bgcolor="#FFFFFF"><img src="./K�rotonomedya _ ulus baker _ Bach ve Spinoza_files/leer.gif" width="20" height="1" alt=""></td> +<td valign="top" width="730" bgcolor="#FFFFFF"><a name="jump143"></a><h1>Bach ve Spinoza</h1><h3>Ulus Baker</h3><p>Bach ile Spinoza kar��la�m�� olsalard� birinin m�zi�ine �tekinin felsefesine ne olurdu? B�yle bir kar��la�may� d��leyenler (mesela Hollandal� Rabbi De Cardozo) benden �nce vard�... Ayr�ca Deleuze'�n Spinoza �st�ne kitab�n� (Felsefede Ekspresyonizm: Spinoza) "Spinoza Barok muydu?" ba�l�kl� bir b�l�mle bitirdi�ini, ancak sonu�ta Barok ile Leibniz'i bulu�turmakla yetindi�ini de hat�rl�yoruz. Bach d�neminde, i�levleri ne olursa olsun m�zik bir "saf afektler" d�nyas�d�r ve belki Spinoza'n�n Ethica's�n�n III. b�l�m�, yani De Affectibus bu m�zi�in bir "topolojisini" sunabilir... ��nk� bu b�l�m bir "duygulan��lar bestesi" olarak okunabiliyor ve konunun b�t�n sevimlili�ine, Spinoza'n�n maksimum sevin�lere eri�menin yollar�n� bulma konusundaki kararl�l���na ra�men bu beste, bir zamanlar Louis Althusser'in yazd��� gibi, "insan�n s�rt�ndan so�uk terler" ak�tmay�, Deleuze'�n dedi�i gibi "ensemizden giren bir y�lan�n �rpertisi" olmay� hala b�rakmam��... Ger�ekten de �rpermeden Spinoza'y� okumak imkans�z... Galiba bir Bach bestesi de bize benzeri bir duyguyu ya�at�r... </p> + +<p>Spinoza'n�n felsefesinin Bach'tan �ok Beethoven'in m�zi�ine yak�n D��t��� De Cardozo taraf�ndan tart���ld�: Spinoza da "gelenekleri k�rma" pe�indeydi, Beethoven de... Oysa Bach gelenekleri k�rmaya asla giri�medi ve ne yapt�ysa her �eyi "Yasa"n�n olanak verdi�i "derinlikleri" fethederek ger�ekle�tirdi... �ok iddial� g�r�nmeyen b�yle bir bak�� tarz� yine de �nemli bir noktay� unutuyor: Bach'�n -mesela �u deh�etli Matta Tutkusu'nda (m�zi�i St. Matthew's Passion ad�yla bulabilirsiniz)- bir gelene�i y�kmaktan �ok onu en u� noktalar�na ve olanaklar�na kadar d�rtmek i�in �abalad���n� fark edersiniz. Ki orada art�k Bach'�n m�zmin Luthercili�inin esamesi bile okunmuyordur. Bach t�pk� Spinoza gibi Tanr�y� eserine davet eder: allay�p pullamadan, b�t�n basitli�i ve yal�nl���yla -De Deo ba�l�kl� ilk Ethica kitab� gibi... </p> + +<p>Peki ama Yasa ne i�e yarar? �lk hissetti�imiz ger�ekten de Bach'�n d�neminde m�zikte ge�erli olan kurallar�n neredeyse t�m�ne riayet eden bir besteyle kar�� kar��ya oldu�umuzdur: kontrapuntal yaz�m, enstr�mantal tekillik, formel b�t�nl�k, diyalektik varyasyon, armonik �ebekeler... �nsan kendini bir Eisenstein filminde sanabilir... Spinoza'y� bir Yasa aleyhtar� olarak alg�l�yorsak Bach'taki her �eyin onun ideallerine z�t bir bak�� a��s�ndan i�ledi�i sonucuna varabilirdik. Ancak geriye kalan indirgenemez bir mesele var: felsefi Logos'u ilk kez mutlak bir "beste" olarak tasarlayan Spinoza'n�n Deleuze'�n deyi�iyle "muazzam, sakin esinti" dedi�i felsefesi hi�bir gelene�i ihmal etmemi�ti ve b�t�n ye�inli�ini Hegel'in istedi�i diyalektik a�madan (Aufhebung) �ok hayat�n kurallar�na i�kin olan bir canl�l�ktan kazan�yordu. Spinoza ger�ekten Leibniz'in "Tanr�y� kurtarmak" ad�na ileri s�rd��� "�nceden kurulmu� uyum-armoni" fikrinin yarat�c�lar�ndan biridir: onu telaffuz etmemi�tir, hatta kar�� ��km��t�r, ancak bu fikrin do�u�unun sebeplerinden biridir -ve bu fikir uyar�nca her �ey, ruh ve v�cut, hayat ve madde, g�k ile yer, �nceden bir saat gibi kurulmu� bir birliktelik ve d�zen i�inde i�liyordur. Bach "�nceden kurulmu� armoniye" ger�ekten inand���n� hissettiren eserler verdi. Seslerin d�zeni ile varl�klar�n d�zeni tam tam�na �ak���yordu bu eserde. Ve diyelim ki bununla Bat� m�zi�ini ba�latt�... Onunki "uyumsuzlu�un" bir ertelenmesiydi ve erteleme olmaks�z�n tarih denen �ey m�mk�n de�ildir. Uyumsuzun m�zikte m�mk�n oldu�unu fark etmek i�in Bach'�n "erteledi�i" �eyin ancak 20. y�zy�lda m�mk�n hale geldi�ini tasavvur etmek gerekir.</p> + +<p>-Asl�nda galiba �unu demek istiyorum: Spinoza ak�ld���n� �� y�z y�l boyunca erteledi... ��nk� onun d�neminde �ok can yak�c� varolu� problemleri sorulmaya ba�lam��t� (mesela Pascal)... Bat� felsefe tarihi hem ak�ld���yla akl�n diyalektik kar��tl��� ve m�cadelesi olarak kavranabilir, hem de �ok daha ger�ek�i bi�imde, Spinozist "ertelemenin" s�resi olarak anla��labilir. Takdir edersiniz ki tarih ertelemeler olmasa kavranabilir bir �ey de�ildir. </p> + +<p>-Ayn� �ekilde Bach da "uyumsuzu" erteledi -Nereye? Ne zamana? Belki Beethoven'e kadar, ama daha da �tesi, Sch�nberg'e kadar... Onun erteledi�iyle kar��la�t���m�z anda Bat� m�zi�inin tarihi kapanm��t�r -art�k Messiaen'in ku� seslerinden ve kodlar�ndan, Boulez'in "salk�m seslerinden" medet umuyoruz... M�zik art�k "sesi" ke�fetmek zorunda kalm��t�r... </p> + +<p>-Bir tarihe sahip olan her �eyin "ertelenmi�" olmas� gerekti�i o kadar a��kt�r ki, Spinozac� tarzda bir "duygular tarihi" yazmay� planlasak m�zi�in irade olarak tarihini (Schopenhauer) yazmak zorunda kalabiliriz... Ak�l da ertelendik�e diyalektik bir karakter kazan�r ger�ekten (Hegel)... Ve Nietzsche'nin fark etti�i �ey, ertelenmesi m�mk�n olmayan �eydi: Yani Hayat... </p> + +<p>-Spinoza'n�n De Affectibus'u hala bir Ur-Text olarak var bir k�ken-metin, ve neyi erteledi�imizi anlat�yor bize... T�pk� Bach m�zi�i gibi... Kar��la�malar� (ki onlar� yan yana getirebiliriz) bize ne verirdi, bunu hi�bir zaman ��renemeyece�iz... Ancak art�k bir �eyleri ertelemeyece�imiz bir �a�da oldu�umuzu biliyoruz -bir erteleme olarak sosyalizm ya da ba�ka bir �ey, mesela a�k, mutluluk vesaire... </p> + +<p>-Giderek "erteleme" kendini bir "gecikme" olarak duyurmaya ba�lad�... Sanat�n bir tarihi var, ��nk� Do�a onu zaten yaparken (ku�lar�n �t���, ar�n�n haberle�mesi, �r�mce�in a��) biz onu "gecikerek", yani �zerinde "d���nerek" yapmak zorunda kald�k... Yani bu gecikmenin kendine �zg� bir de�eri var -ve biz bu de�ere bilin�, ak�l filan gibi adlar takm���z... Giderek "Tarih" denen �eyin bir gecikmeler manzumesi oldu�unu bile s�yleyebiliriz san�r�m...</p></td> +</tr> +<tr> +<td colspan="3" style="height:30px;" bgcolor="#FFFFFF"><img src="./K�rotonomedya _ ulus baker _ Bach ve Spinoza_files/leer.gif" width="1" height="30" alt=""></td> +</tr> +<tr> +<td colspan="3" style="height:20px;" bgcolor="#FFFFFF"><table width="900" height="100%" border="0" cellpadding="0"> +<tbody><tr><td colspan="2"> + <img src="./K�rotonomedya _ ulus baker _ Bach ve Spinoza_files/nav_alt.png" width="851px" height="10"> + </td></tr> + <tr> + <td width="424"> + </td> + <td width="425"><table border="0" cellpadding="0" cellspacing="0"><tbody><tr><td><img src="./K�rotonomedya _ ulus baker _ Bach ve Spinoza_files/navbar.gif" alt=""></td><td> <a href="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96id=5,9,0,0,1,0.html" title="arama">arama</a> </td><td><img src="./K�rotonomedya _ ulus baker _ Bach ve Spinoza_files/navbar.gif" alt=""></td><td> <a href="https://www.korotonomedya.net/kor/rss.php%EF%B9%96all.rss" target="_blank">rss-feed</a> </td><td><img src="./K�rotonomedya _ ulus baker _ Bach ve Spinoza_files/navbar.gif" alt=""></td><td> <a href="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96id=0,5,0,0,1,0.html" title="bize yaz�n">bize yaz�n</a> </td><td><img src="./K�rotonomedya _ ulus baker _ Bach ve Spinoza_files/navbar.gif" alt=""></td><td> <a href="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96id=5,8,0,0,1,0.html" title="site haritas�">harita metot</a> </td><td><img src="./K�rotonomedya _ ulus baker _ Bach ve Spinoza_files/navbar.gif" alt=""></td><td> <a href="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96en.html">ENGLISH</a> </td></tr></tbody></table></td> + </tr> + </tbody></table></td> +</tr> +</tbody></table> + +</body></html>
\ No newline at end of file |