diff options
| author | Alber <alber@edu.wll.im> | 2024-01-30 20:16:33 +0000 |
|---|---|---|
| committer | Alber <alber@edu.wll.im> | 2024-01-30 20:16:33 +0000 |
| commit | 9a6c806aed029fa85718a5dd0ef7db883fbca8e9 (patch) | |
| tree | 19f53c39ded9635093e28ed441f0eb76738cf01d /u/ub/ulus-baker-simmel-uzerine0.muse | |
| parent | 10125682538bd7fc6c4e6ae3b6679337e22c5f4d (diff) | |
HTML: /library/ulus-baker-simmel-uzerine0 #47
* 2024-01-30T20:11:52
kewq
-- alber
Diffstat (limited to 'u/ub/ulus-baker-simmel-uzerine0.muse')
| -rw-r--r-- | u/ub/ulus-baker-simmel-uzerine0.muse | 160 |
1 files changed, 160 insertions, 0 deletions
diff --git a/u/ub/ulus-baker-simmel-uzerine0.muse b/u/ub/ulus-baker-simmel-uzerine0.muse new file mode 100644 index 0000000..c596923 --- /dev/null +++ b/u/ub/ulus-baker-simmel-uzerine0.muse @@ -0,0 +1,160 @@ +<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 4.01 Transitional//EN"> +<!-- saved from url=(0074)https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96id=21,221,0,0,1,0.html --> +<html><head><meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=windows-1254"> +<title>K�rotonomedya | ulus baker | Simmel �zerine</title> + +<script src="./K�rotonomedya _ ulus baker _ Simmel �zerine_files/frontend.js.indir" type="text/javascript"></script> +<link rel="stylesheet" type="text/css" href="./K�rotonomedya _ ulus baker _ Simmel �zerine_files/frontend.css"> + +<meta name="keywords" content="Simmel"> + +</head> + +<body text="#000000" link="#00FF00" vlink="#CC0000" alink="#FF0000" style="margin:0px 0px 0px 0px;"> +<table border="0" cellspacing="0" cellpadding="0" width="900" bgcolor="#FFFFFF" align="center"> +<tbody><tr> +<td colspan="3" style="height:60px;" bgcolor="#FFFFFF"><table width="850" height="100%" border="0" cellpadding="0"> + <tbody><tr> + <td width="374" align="left"><a href="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96gundem.html"><img src="./K�rotonomedya _ ulus baker _ Simmel �zerine_files/logo_01.gif" alt="" border="0"></a></td> + <td width="354" align="right"><a href="http://www.birgun.net/politics_index.php?news_code=1284293626&year=2010&month=09&day=12" target="_blank"><img src="./K�rotonomedya _ ulus baker _ Simmel �zerine_files/kor_5.gif" alt=""></a></td> + </tr> + <tr><td colspan="2"><img src="./K�rotonomedya _ ulus baker _ Simmel �zerine_files/nav_alt.png" width="851px" height="10"></td> + </tr> + <tr align="left"> + <td width="300"><a href="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96index.html">k�rotonomedya</a> <span class="breadcrumb_spacer">></span> <a href="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96tr.html">t�rk�e</a> <span class="breadcrumb_spacer">></span> ulus baker</td> + </tr> +</tbody></table></td> +</tr> +<tr> +<td colspan="3" style="height:30px;" bgcolor="#FFFFFF"><img src="./K�rotonomedya _ ulus baker _ Simmel �zerine_files/leer.gif" width="1" height="30" alt=""></td> +</tr> +<tr> +<td valign="top" width="200" bgcolor="#FFFFFF"><table width="100%" border="0" cellspacing="5" cellpadding="0"> + <tbody><tr> + <td><div align="right"><span class="links"><a href="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96gundem.html">g�ndem</a></span></div></td> + <td width="1" bgcolor="#999999"> </td> + </tr> + <tr> + <td><div align="right"><span class="links"><a href="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96lecume_des_jours.html">l'�cume des jours</a></span></div></td> + <td width="1" bgcolor="#999999"> </td> + </tr> + <tr> + <td><div align="right"><span class="links"><a href="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96on_the_common.html">on the common</a></span></div></td> + <td width="1" bgcolor="#999999"> </td> + </tr> + <tr> + <td><div align="right"><span class="links"><a href="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96ulusun_ardindan.html">ulus'un ard�ndan </a></span></div></td> + <td width="1" bgcolor="#999999"> </td> + </tr> + <tr> + <td><div align="right"><span class="links"><a href="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96ulus_baker.html">ulus baker yaz�lar� </a></span></div></td> + <td width="1" bgcolor="#999999"> </td> + </tr> + + <tr> + <td><div align="right"><span class="links"><a href="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96theoria.html">theoria</a></span></div></td> + <td width="1" bgcolor="#999999"> </td> + </tr> + <tr> + <td><div align="right"><span class="links"><a href="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96otonomi.html">otonomi</a></span></div></td> + <td width="1" bgcolor="#999999"> </td> + </tr> + <tr> + <td><div align="right"><span class="links"><a href="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96spinozism.html">spinozism</a></span></div></td> + <td width="1" bgcolor="#999999"> </td> + </tr> + <tr> + <td><div align="right"><span class="links"><a href="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96vertoviana.html">vertoviana</a></span></div></td> + <td width="1" bgcolor="#999999"> </td> + </tr> + <tr> + <td><div align="right"><span class="links"><a href="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96chiapas.html">chiapas</a></span></div></td> + <td width="1" bgcolor="#999999"> </td> + </tr> + <tr> + <td><div align="right"><span class="links"><a href="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96pdf.html">pdf ar�ivi</a></span></div></td> + <td width="1" bgcolor="#999999"> </td> + </tr> + <tr> + <td><div align="right" class="links"><a href="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96yakinliklar.html">yak�nl�klar</a></div></td> + <td bgcolor="#999999"> </td> + </tr> + <tr> + <td><div align="right"><span class="links"><a href="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96hakkimizda.html">hakk�m�zda</a><br> + + </span></div></td> + <td width="1" bgcolor="#999999"> </td> + </tr> + <tr> + <td><div align="right"><span class="links"><a href="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96yenilikler.html">yenilikler </a></span></div></td> + <td width="1" bgcolor="#999999"> </td> + </tr> + <tr> + <td><div align="right"><span class="links"><a href="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96id=5,8,0,0,1,0.html">harita metot</a><br> + + </span></div></td> + <td width="1" bgcolor="#999999"> </td> + </tr> +<tr height="10"><td> </td></tr> +<tr> <td width="375" align="left"><form action="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96id=5,9,0,0,1,0.html" method="post"> +<input type="text" name="search_input_field" size="20" maxlength="250" value="" style="font: +normal 11px/11px sans-serif; border: solid 1px #000; +background: #fff; padding: 2px; color: #000;"> +<input type="submit" value="Arama" style="font-size:10px;"> +</form></td></tr> + </tbody></table></td> +<td valign="top" width="20" bgcolor="#FFFFFF"><img src="./K�rotonomedya _ ulus baker _ Simmel �zerine_files/leer.gif" width="20" height="1" alt=""></td> +<td valign="top" width="730" bgcolor="#FFFFFF"><a name="jump221"></a><h1>Simmel �zerine</h1><h3>Ulus Baker</h3><p><em>k�sadevre fanzin</em>, 2 (1 nisan 2001) [Bu metin Ulus Baker'in toplumsal tipler ve belgesel ili�kisi �zerine yazd��� bir e-mail'den al�nt�d�r.]</p> + +<p>Simmel'in metninden* anla��lmas� gereken tuhaf bir durum var galiba: o da bir yabanc�ya kimsenin "yabanc� olamayaca��d�r..." bir paradoks gibidir bu durum ama en �ok bir yabanc�y� rahat rahat ki�isel ya da kolektif sorunlar�n�za dahil (hatta Simmel'in hat�rlatt��� gibi) ve ortak k�lars�n�z... tuhaft�r bu ge�en y�l Western konusunda derste tart���rken farketti�imiz gibi o film t�r�n�n iyi �rneklerinde beliren bir durumdur... d��ar�dan gelene duyulan o tuhaf g�ven hissi... i�ini ona d�kebilmek ve onun yarg��l���na (hakemli�ine) ba�vurmak... bu a��dan Yabanc�" asgari bir insan" gibidir... bizimle birlikte insandir, ama yine de asgaridir... </p> + +<p>"gariban" ise yabana at�lacak bir tema de�il... "garib" ve co�ulu "gariban" as�rlar boyu bu co�rafyada cok geni� bir insan kitlesini anlatan kelimelerdi... bu kelime bug�n bizi daha �ok yoksullu�a, d��lanm��l��a, "�tekili�e" �ekiyor ama geleneksel k�lt�rlerin bug�n "misafirperverlik" gibi yav�am�s bir kelimeyle �arp�tmaya al��t���m�z �ok �zel bir "yabanc�-tan���kl���n�n" da hesaba kat�lmas� gerekir... her bak�mdan sosyolojinin en ac�mas�z, en sert, en tarafgir, en vah�i "bilim" oldu�unu hissetmek gerekiyor... bu ise sosyoloji i�in en b�y�k a��l�md�r... </p> + +<p>Simmel metinleri genel olarak bu "vah�eti" icerirler... b�t�n tespitler (para, meta ili�kileri, toplumsal tip ve karakterler) son derecede sert ve keskindirler ve herhalde Simmel'in donemindeki kent ve k�r manzaralar�n�n �ok ger�ek yorumlar�d�rlar... g�n�m�zde sosyoloji insan� kaybetmeye, onu rakamla�t�rmaya ya da "kanaat sahibi" ve "soru sorulacak" birimler haline getirmeye ba�lad���nde Simmel devrini ger�ekten �zl�yoruz... </p> + +<p>Peki bug�n sosyal bilimler "toplumsal tipler" yaratabilirler mi, onlar� anlayabilirler mi? yoksa tipler nesnel olarak mi ortadan kalkt�lar? su anda sorulmasi gereken sorular bu turdendir... art�k roman sanati bile toplumsal tipler uretemiyor (oysa eskiden Dostoyevsky'nin Budala'si, Dickens'in "yoksul"u, Gogol'un "memur"u vard�... Marx "proletarya"yi, Weber Protestan kafali "burjuva"yi tasvir ediyordu... Sinema toplumsal tipler uretmeyi romandan ve sosyolojiden daha uzun bir sure s�rd�rd�... bug�n ise vazge�ti...</p> + +<p>sorulmas� gereken �udur... Yabanc� gibi, Yoksul gibi, G��men gibi, Burjuva gibi vesaire... afektif ve g�r�lebilir (dolay�s�yla g�rsellestirilebilir) toplumsal tipler modern-postmodern toplumda ortadan kalkarak amorf kitle toplumunda yitip gittikleri i�in mi onlarin sosyolojisini, siyasetini ve filmini yapam�yoruz art�k, yoksa sosyoloji, siyaset ve sinema onlari art�k yakalayam�yor, kapsayam�yor, ifade edemiyor mu... ben ikinci bak�� a��s�na yatk�n�m...</p> + +<p>ben b�t�n doktora tezimi bu "toplumsal tipler" meselesi �st�ne kurdum... ger�ekten sonsuz bir literatur var... ama ayn� zamanda "d���n�lmemi�li�in" eseri olarak hi�bir �ey de yok... mesela bir d���n�n toplumsal tiplerimizi ve onlara tekabul edebilecek k�sa formulleri:</p> + +<p>Taraftar... kimdir nedir? bunun bir "kimlik" oldu�unu kabul etmemizi isteyenler var... oysa kimlik kapal� bir seydir, tan�mlan�r ve tan�mland��� yerde durur-kal�r... oysa varolu� s�rekli hareket halindedir ve "kimlik" kavram�yla kavranamayan bir a��kl���, belirsizli�i vard�r... taraftar hem bireydir hem de de�ildir... �o�u zaman gev�ektir ve t�rsar... kalabal�k olgusundan destek buldu�u anda ise canavarla�abilir... ya da tam aksine kalabal��a kar�� ��kar... �o�ulluklar�n davran��lar�n� hesaba katmadan hi�bir toplumsal tipi ay�rdetme �ans�n�z olamaz...</p> + +<p>mesela: "M�sl�man"... yaln�zca bir dine aidiyet s�z konusu de�ildir... toplumsal-varolu��al tip olarak m�sl�man'�n form�l� �udur: her �eyin ��z�m�n�n �ok kolay oldu�una inanan adam (kad�n de�il --ve bunun nedenini hemen g�rece�iz...) M�sl�man, herhangi bir fikih alimiyle ya da �mmetten bir k�yl�yle konu�tu�unuzda hemen farkedebilece�iniz gibi kendi dinini �st�nl���n� basitli�inde, yal�nl���nda arar... mesela kar�s�n�n k�z�n�n iffeti gibi "derin" bir mesele mi vard�r? islam buna �ok kolay bir ��z�m bulmu�tur zaten: kapat�rs�n olur biter... faiz g�nah midir? ��z�m �ok basittir: bir senet yapars�n burada o olay�n ad�na faiz denmez, metinde "faiz" s�zc��� ge�irilmez, olur biter...</p> + +<p>Ama ne yaz�k ki mesele bununla bitmez ve M�sl�man ad�n� verdi�imiz "toplumsal tip" s�rekli bir "varolu�sal kriz" i�ine d��er... kar�s�n� k�z�n� kapatm�st�r, ama ya sokakta onlara birisi de�erse... o halde hemen "en basit" ��z�m bulunur: iran'da oldu�u gibi kamu ara�lar�nda, otob�slerde ve sokaklarda "haremlik-selamlik"... bir f�k�h ya da ilahiyat aliminin hep �v�nd��� "Islam�n en iyi din oldu�u ��nk� �ok yal�n ve basit oldu�u" bu y�zeysel "kolay ��z�mler" mant��� i�inde eriyip gider... Ne kolayd�r m�sl�manl�k! sonu�ta bir "bismillahirrahmanirrahim" demen yetecektir...</p> + +<p>etraf�m�zda bu t�rden bir projede "insan" olarak g�rebilece�imiz �ok say�da "toplumsal tip" var... onlar "�u ya da bu" ki�iler de�iller... �yle olsayd�lar gazeteler ve televizyon toplumsal tipler in�a etmek i�ini ba�arabilirlerdi... ki�i de�iller... ama olaylar ve olay olu�tururlar... b�y�k "beat" sosyolog Charles Wright Mills ellili y�llarda iki "modern" toplumsal tipi ke�fetti�inde ("iktidar se�kini" ve "beyaz yakal�") bu meyanda y�r�tt��� tart��ma bu toplumsal tipler arac�l���yla b�t�n bir d�nyay� ��z�mlemeye kadar varabilmisti... ��nk� toplumsal tipler analitik toplumsal i�levlere ba�lan�rlar... michel foucault 19. yuzyilda belirginle�en bir toplumsal tipi ortaya ��karm��t�: tehlikeli birey... b�t�n hukuk ve psikiyatri, b�t�n ceza sistemi bu bireye de��in �rg�tlenmi�ti: su� i�lemi� olmasa bile buna yatk�n olan tipler kimler... bu aran�yordu... Freud bir psikolojik-toplumsal tip olarak "nevrozlu"yu icat etti... </p> + +<p>toplumsal tipler genel olarak "t�m� kapsay�c�" olabilirler... bu onlar�n "tip" olma karakterini ortadan kald�rmaz... g�n�m�zde herkes bir �eylere "yabanc�d�r"... birilerince "yabanc�" olarak g�r�l�r... o zaman "yabanc�l���n" ana form�l�n� sosyolojik olarak �retemezsiniz sosyoloji yapamazs�n�z, yabanc�y� da anlayamazs�n�z... simmel bu konuda bize �ok �eyler anlatan ve hat�rlatan bir form�l �retmi�ti... ba�ka form�ller de �retilebilir... mesela "yabanc�la�ma" s�recinin �r�n� olarak yabanc�... bir d��manl���n nesnesi olarak yabanc�... korkulur ki�i olarak yabanc�...</p> + +<p>toplumsal tipler afektif varolu�lard�r... anla��lmayabilirler ama hissedilirler... Simmel bu y�zden bir toplumsal tipin mutlaka toplum taraf�ndan yarat�laca��na dikkat �eker: onlar hissedilmeden varolmazlar... "yoksulluk" olsa bile "yoksul" diye bir tip olmayabilir... varolmas� i�in toplumun "yoksullar�" ke�fetmesi, bu sorun i�in birilerini hedef se�erek tav�rlar almas�, mesela onalt�nc� y�zy�l ingilteresinde oldugu gibi Poor Laws ��karmas�, ondokuzuncu y�zy�lda oldugu gibi anti-alkolizm, vesaire... ve benzeri kurulu�lar olu�turmas� gerekir... Yoksulluk bir nesne haline geldik�e etraf�nda bir "toplumsal tip" olu�acakt�r...</p> + +<p>�imdi benim iddiam: toplumsal tipleri "g�rsel i�itsel" olarak tespit etmek onlar� teorik olarak hedef edinmekten daha kolay, daha verimlidir... bu "belgeselliktir"... belgesi olmayanlar�n belgesi olmak yaz� arac�l���yla olmaz, g�rsel-i�itsel ortamda olur... sosyoloji zamanla "toplumsal tiplerini", bu esasl� tutamaklar�n� kaybetti... edebiyat ve sinema da kaybetme yoluna girdiler... biraz ���nc� d�nya sinemas� dayan�yor gibi: g�ney, kiarostami, sokurov (rusya da art�k bir ���nc� d�nya �lkesi bug�nlerde)... sosyoloji art�k insanlar�n ne oldu�una bakm�yor; onlara ne olduklar�n� --�o�u zaman pek de nazik olmayan bir �ekilde-- sormakla yetiniyor... �evrelerinde, d�nyalar�nda ne olup bitti�ine bile bakmadan onlar�n "toplumsal bak�mdan kurulu" (socially constructed) d�nyalar�nda ne olup bitti�ine bakmay� --bir t�r kanaatlar haberdarl���n�-- yeterli g�r�yor... </p> + +<p>i�te tam bu noktada sosyoloji ile "belgesel" aras�nda esasl� bir ba� kurulabilir... "s�zl� tarih" denen bir pratik var... bunu antropologlar iki y�z y�ld�r zaten yap�yorlard�... ama tek bir "toplumsal tip" �retemediler... ��nk� hep toplumsal yap�larin, yani durganl�klar�n nas�l oldu�una bakmaya �al��t�lar... oysa hayat harekettir... ve bu hareketlerin tespiti esas olarak "g�rsel" duyular�n d�nyas�ndan etkilenen bir varl�k olarak insana g�rsel-isitsel ortamlarla daha rahat iletiliyor... bu bir g�zlemden bile �tede bir �ey: her yeni ku�ak bir �ncekinden daha cok "g�rsel-i�itsel" d���n�yor ve varoluyor... biz de eskiden daha �ok okurduk, simdi daha �ok... seyrediyoruz... </p> + +<p>benim iddiam, bir belgesel kurgusunun bir t�r "d���nme" oldu�u... nas�l bir sosyolog ara�t�rma materyelini yontuyorsa, �����, g�r�nt�y�, imaji, hareketi ve zaman� yontarak bir filmci de "d���n�r"... </p> + +<p>"hayat� oldu�u gibi yakalamak" gibi bir Vertov ideomu bence hala "belgesel" i�in esast�r... ama bence vertov'un s�yleyeceklerinin daha �o�u bir filmciden �ok sosyologlara hitap ediyor... g�rsel olarak bir d�nya kurup onu ara�t�rmak... ve bu d�nya m�mk�n oldu�unca az "anlat�sal", "dramatik" olmal�... m�mk�n oldu�unca "oldu�u gibi" olmal�... </p> + +<p>* G. Simmel "The Stranger", <em>On individuality and social forms: selected writings</em>, Edited and with an intro. by Donald N. Levine. Chicago: University of Chicago Press, [1971], s. 143-49.</p></td> +</tr> +<tr> +<td colspan="3" style="height:30px;" bgcolor="#FFFFFF"><img src="./K�rotonomedya _ ulus baker _ Simmel �zerine_files/leer.gif" width="1" height="30" alt=""></td> +</tr> +<tr> +<td colspan="3" style="height:20px;" bgcolor="#FFFFFF"><table width="900" height="100%" border="0" cellpadding="0"> +<tbody><tr><td colspan="2"> + <img src="./K�rotonomedya _ ulus baker _ Simmel �zerine_files/nav_alt.png" width="851px" height="10"> + </td></tr> + <tr> + <td width="424"> + </td> + <td width="425"><table border="0" cellpadding="0" cellspacing="0"><tbody><tr><td><img src="./K�rotonomedya _ ulus baker _ Simmel �zerine_files/navbar.gif" alt=""></td><td> <a href="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96id=5,9,0,0,1,0.html" title="arama">arama</a> </td><td><img src="./K�rotonomedya _ ulus baker _ Simmel �zerine_files/navbar.gif" alt=""></td><td> <a href="https://www.korotonomedya.net/kor/rss.php%EF%B9%96all.rss" target="_blank">rss-feed</a> </td><td><img src="./K�rotonomedya _ ulus baker _ Simmel �zerine_files/navbar.gif" alt=""></td><td> <a href="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96id=0,5,0,0,1,0.html" title="bize yaz�n">bize yaz�n</a> </td><td><img src="./K�rotonomedya _ ulus baker _ Simmel �zerine_files/navbar.gif" alt=""></td><td> <a href="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96id=5,8,0,0,1,0.html" title="site haritas�">harita metot</a> </td><td><img src="./K�rotonomedya _ ulus baker _ Simmel �zerine_files/navbar.gif" alt=""></td><td> <a href="https://www.korotonomedya.net/kor/index.php%EF%B9%96en.html">ENGLISH</a> </td></tr></tbody></table></td> + </tr> + </tbody></table></td> +</tr> +</tbody></table> + +</body></html>
\ No newline at end of file |